Υπάρχει κάποιος που να μην θυμάται ή να μην έχει δει, έστω στην τηλεόραση, μία από τις παρακάτω ταινίες των μέσων του 20ού αιώνα; Ηρακλής, Ο Ιάσων και οι Αργοναύτες, Ο Τρωικός Πόλεμος, Οδύσσεια, Μέγας Αλέξανδρος, Μπεν Χουρ, Μασίστας, Σπάρτακος, Ιούλιος Καίσαρ, Κλεοπάτρα, Η Πτώση Της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Οι Τελευταίες Μέρες Της Πομπηίας; Ή μήπως να μην έχει δει τις ταινίες, Ο Μονομάχος, Αλέξανδρος, Τροία, 300 και Τιτανομαχία, των αρχών του αιώνα μας;
Όλες αυτές οι ταινίες και πολλές άλλες, που περιλαμβάνονται σ’ αυτό το βιβλίο, αποτελούν την κατηγορία των φιλμ που το Hollywood ονόμασε Sword And Sandal Movies, ενώ η Cinecita μετονόμασε σε Peplum (Χλαμύδα, στα Ελληνικά). Πρόκειται για ταινίες, που αποτύπωσαν (και συχνότερα διαστρέβλωσαν) την αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή μυθολογία και ιστορία. Δεν έχει σημασία όμως. Άφησαν τη σφραγίδα τους –έστω και ως cult movies- στην ιστορία του κινηματογράφου. Γι’ αυτό στις 205 σελίδες αυτού του βιβλίου περιλαμβάνονται: • Μια σύντομη ιστορία της εξέλιξης του είδους από το βωβό κινηματογράφο (1897) μέχρι τον ψηφιακό (2010) • Αλφαβητικός κατάλογος 262 ταινιών (με σχόλια, υπόθεση και βασικούς συντελεστές) • Πάνω από 200 φωτογραφίες, αφίσες και στιγμιότυπα από τα γυρίσματα ταινιών • Βιογραφικά σημειώματα των σημαντικότερων σκηνοθετών του είδους. • Συνοπτικό ευρετήριο των ταινιών με όλους τους τίτλους που έχουν προβληθεί κατά καιρούς Οι ταινίες «χλαµύδας» ανήκουν σ’ αυτή την κατηγορία, πρώτα σε διασκεδάζουν και ύστερα σε προβληµατίζουν. Οι ιστορικοί και οι αρχαιολόγοι ίσως καταδικάζουν κάποιες από αυτές τις ταινίες. Οι φίλοι του κινηµατογράφου όµως θα βρουν µια µεγάλη ποικιλία, πρώτα για µελέτη και ύστερα για αναζήτηση, αφού πολλές από αυτές κυκλοφορούν ακόµα σε DVD. Μεταξύ τους, περιλαµβάνονται οι σηµαντικότερες υπάρχουσες ιστορικές παραγωγές, αλλά και υποδεέστερες, ενώ υπάρχουν ταινίες για τις οποίες τα στοιχεία είναι ελλιπή, ή για τις οποίες ακόµα και οι συντελεστές τους... θα ήθελαν να τις ξεχάσουν. Το λεξικό αυτό, δεν στέκεται στα επιµέρους αρχαιολογικά, ιστορικά, ή φιλοσοφικά στοιχεία των ταινιών αυτών, αλλά δίνει µια γενική εικόνα του είδους «χλαµύδα». Στον βιβλίο, μετά την ανάπτυξη της ιστορικής εξέλιξης των ταινιών αυτών, παρατίθενται κατ’ αλφαβητική σειρά οι ταινίες µε τους τίτλους που προβλήθηκαν στην Ελλάδα να προηγούνται, ενώ σε παρένθεση παρατίθεται και ο πρωτότυπος τίτλος. Στη συνέχεια, αναφέρεται η χώρα και το έτος παραγωγής, τα ονόµατα του σκηνοθέτη, του σεναριογράφου και των ηθοποιών. Επίσης, αναφέρεται η υπόθεση της ταινίας, σχόλια και διάφορα άλλα στοιχεία. Αναφέρεται επίσης, εάν η ταινία είναι ασπρόµαυρη ή βωβή, καθώς και τα βραβεία όσων έχουν πάρει. Τέλος, αναφέρεται και εάν κυκλοφορούν σήµερα σε DVD. Ο κατάλογος περιλαµβάνει επίσης και τις γνωστότερες κωµωδίες ή σάτιρες, που αναφέρονται στις ιστορικές ή µυθολογικές περιόδους, χωρίς να παραλείπονται βεβαίως και οι ελάχιστες ελληνικές παραγωγές, που διακρίθηκαν µάλιστα και στο εξωτερικό. Υπάρχουν επίσης, πάνω από 200 φωτογραφίες, αφίσες και στιγμιότυπα από τα γυρίσματα ταινιών, βιογραφικά σημειώματα των σημαντικότερων σκηνοθετών του είδους και συνοπτικό ευρετήριο των ταινιών με όλους τους τίτλους που έχουν αλλαχθεί κατά καιρούς.
Γράφτηκε για το βιβλίο: «Το ευαγγέλιο της Χλαμύδας... Ένας διασκεδαστικός οδηγός ταινιών με ήρωες της μυθολογίας της αρχαίας Ελλάδας και της Ρώμης από τα πρώτα χρόνια του σινεμά ως την περυσινή Τιτανομαχία... Θα ενθουσιάσει τους φίλους ενός από τα πιο παρεξηγημένα είδη του κινηματογράφου» (Γιάννης Ζουμπουλάκης, «Το Βήμα της Κυριακής 18/12/2011»).
Λίγα λόγια για το συγγραφέα:
Ο Άγγελος Πολύδωρος σπούδασε πολιτικές επιστήμες και δημόσια διοίκηση στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Κινηματογράφο άρχισε να μελετά όταν σπούδαζε στο Πάντειο. Στη δημοσιογραφία μπήκε το 1987 και κριτική κινηματογράφου άρχισε να γράφει το 1990. Πέραν του σχολιασμού και της καθημερινής παρουσίασης ταινιών στην εφημερίδα «Αμαρυσία», έχει γράψει πολλά ειδικά κινηματογραφικά αφιερώματα και έρευνες, ενώ παράλληλα είναι από τα σημαντικότερα στελέχη του περιοδικού μας-Το Κεντρί. Η «Χλαμύδα» είναι η πρώτη του μεγάλη έρευνα, που εκδίδεται σε βιβλίο.
Ο Ανδρέας Εμπειρίκος, ο Νικόλας Κάλας και ο Νίκος Εγγονόπουλος, οι τρεις Έλληνες υπερρεαλιστές της περιόδου 1930-1945, σε διάλογο με το μαρξισμό και την ψυχανάλυση στοχάστηκαν για τα καίρια ζητήματα του καιρού τους: Προσέγγισαν το γλωσσικό θετικισμό, είτε αυτός προερχόταν από τους κόλπους της δημοτικής, είτε από αυτούς της καθαρεύουσας. Συνέβαλαν στην αναδιάταξη των συστημάτων σκέψης της εποχής με την εισαγωγή της πρακτικής της αυτόματης γραφής, την αμφισβήτηση του διαχωρισμού της ζωής από τη λογοτεχνία και την ανάδειξη του ασυνείδητου, ως συστήματος.
Υιοθετώντας ένα πνεύμα διεθνιστικό, συζήτησαν εκ νέου τη θέση της Ελλάδας εντός της Ευρώπης, παίρνοντας αποστάσεις από το σχήμα της εθνικής συνέχειας και αναδεικνύοντας τη σημασία της ευρωπαϊκής διαμεσολάβησης. Τέλος, διατύπωσαν ένα πρωτότυπο σχήμα για τη λογοτεχνική παράδοση και τη λογοτεχνική εξέλιξη που έρχεται σε αντίθεση με τις βασικές θέσεις του Σεφέρη, του Τσάτσου, του Δημαρά και του Καραντώνη και πρότειναν ένα διαφορετικό μοντέλο για τη νεοελληνική λογοτεχνία και τέχνη από αυτό της «γενιάς του τριάντα».
H εκ του παραλλήλου μελέτη της συμβολής των τριών υπερρεαλιστών αναδεικνύει τη συμβολή τους, η οποία αποσιωπήθηκε από την κριτική σκέψη στις δεκαετίες του 1930 και 1940 και εξακολουθεί να προκαλεί αντιστάσεις ακόμη και σήμερα.
Λίγα λόγια για το συγγραφέα
Ο Μιχάλης Χρυσανθόπουλος είναι καθηγητής της Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Σπούδασε νομικά, ιστορία και φιλολογία στα Πανεπιστήμια Αθηνών, Λονδίνου και Birmingham, και εργάστηκε ως μεταφραστής στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ως παραγωγός ραδιοφωνικών προγραμμάτων στην Ελληνική Υπηρεσία του BBC. Έχει, μεταξύ άλλων, δημοσιεύσει τις μελέτες «Γεώργιος Βιζυηνός». «Μεταξύ φαντασίας και μνήμης» (Εστία, 1994) και «Αρτεμίδωρος και Φρόυντ». «Ερμηνευτικές θεωρίες και λογοτεχνικά όνειρα» (Εξάντας, 2005) και άρθρα για την αυτοβιογραφία, την ψυχαναλυτική κριτική και την ποίηση και πεζογραφία του 19ου και του 20ου αιώνα.
Πρωταγωνιστής της ταινίας είναι ένας σαραντάρης ο οποίος ζει μέσα στο αυτοκίνητό του. Εκεί είναι το σπίτι του εκεί και ο χώρος εργασίας του. Εκεί συναντά την οικογένειά του, εκεί μέσα ψυχαγωγείται. Βιοπορίζεται φέρνοντας μέλι, το καλύτερο, μέλι, σε έναν πελάτη του. Μετά από κάποιο συμβάν, αποτυγχάνει να είναι συνεπής σε μια παράδοση με αποτέλεσμα να χάσει τον πελάτη. Το γεγονός αυτό τον ταράζει συθέμελα κι επακολούθωςαλλάζει άρδην τον τρόπο ζωής και τα πιστεύω του. Μέσα από μια προσχηματική υπόθεση το σενάριο των Μακρίδη και Φιλίππου κυριολεκτικά αποδομεί τους θεμελιώθεις θεσμούς της σύγχρονης κοινωνίας. Την οικογένεια, την εργασία, ως μέσο βιοπορισμού, το λόγο ως μέσο επικοινωνίας. Ακόμη και αυτή η τέχνη αποδομείται μέσω μιας παραμορφωμένης ερμηνείας της σονάτας "Υπό το Σεληνόφως" του Μπετόβεν. Για τη δε λογική, ούτε λόγος να γίνεται. Αυτή πέφτει τραγικό θύμα των προθέσεων του σκηνοθέτη. Σαν τα τροχαία ατυχήματα που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του φιλμ. Μια ιδιαίτερα αλλόκοτη ταινία, με flat ερμηνείες. Δηλαδή ανύπαρκτες. Η φωτογραφία είναι εντελώς διεκπεραιωτική, ενώ η μουσική αποτελείται από δυο-τρία τραγούδια a capela με στίχους που θυμίζουν διαλόγους από θέατρο του παραλόγου. Τα πλάνα στατικά. Παρακολουθώντας την ταινία θυμήθηκα άλλη μια που είχε επίσης μόνο στατικά πλάνα. Τον Μπάρρυ Λύντον του Στάνλεϋ Κιούμπρικ. Θα μου πείτε τι σχέση έχει ο φάντης με το ρετσινόλαδο και θα έχετε δίκηο. Το παρήγορο και αυτό που σώζει κάπως τον σκηνοθέτη είναι ότι προφανέστατα ούτε ο ίδιος δεν παίρνει στα σοβαρά την ταινία του. Για να καταλάβετε μέχρι και χορικό των μηχανόβιων υπάρχει μέσα! Και μάλιστα της σχολής Ροντήρη, με το πομπώδες, επικό ύφος. Στα θετικά της, το μόνο δηλαδή, η αρκετά ολοκληρωμένη αισθητική των κάδρων. Σίγουρα θα θέλαμε να δούμε μια ταινία πιο ώριμη, κατασταλαγμένη και που εν πάσει περιπτώσει να φαίνεται ότι ο δημιουργός της την παίρνει στα σοβαρά και δεν το κάνει μόνο για να δώσει ένα θέμα συζήτησης στις παρέες των σινεφίλ που θα έχουν την τύχη (sic) να την παρακολουθήσουν. Το βέβαιο είναι ότι σίγουρα ο Μακρίδης έχει πράγματα να πει κι αυτό είναι θετικό. Ο ελληνικός κινηματογράφος έχει ανάγκη από νέο αίμα που θα του δώσει ώθηση και κυρίως που να καταφέρει να πλησιάσει το κοινό. Θα πρέπει όμως να βρεθεί ο κατάλληλος κώδικας επικοινωνίας. Δυστυχώς στην προκειμένη περίπτωση αυτό δεν επετεύχθη.
H χρήση των ναρκωτικών για όλα αυτά τα νέα παιδιά, που περιφέρουν την δυστυχισμένη τους ύπαρξη σε δρόμους και πλατείες, γίνεται ένα παιχνίδι ρώσικης ρουλέτας, μια διαρκής αναμέτρηση με το θάνατο. Αναζητούν απελπισμένα τη δόση τους, γνωρίζοντας ότι κάθε δόση μπορεί να είναι η μοιραία δόση. Επιμένουν όχι από ευχαρίστηση, όπως πιστεύουν πολλοί, αλλά από ανάγκη. Η ίδια ή εξάρτηση δεν είναι παρά ένας τυραννικός καταναγκασμός πού μετατρέπει τη ζωή τους σε κόλαση. Ο θάνατος κυριαρχεί στην ψυχική σκηνή. Σφραγίζει την καθημερινότητα της ζωής τους, γιατί έχει ήδη σφραγίσει από πριν τον εσωτερικό ψυχικό τους κόσμο. Μέσα σ' αυτόν βρίσκεται, συχνά, κλεισμένος ένας αγαπημένος νεκρός που δεν μπόρεσαν να πενθήσουν, εγκιβωτισμένος σε μια «κρύπτη» στο εσωτερικό του Εγώ. Το πένθος αυτού του νεκρού ήταν ανέφικτο μέσα στις συνθήκες πού συντελέστηκε η μεγάλη απώλεια.
Η έναρξη της χρήσης των ναρκωτικών τοποθετείται, συνήθως, μετά την τραυματική εμπειρία του θανάτου του αγαπημένου προσώπου, το ανέφικτο πένθος και τη δημιουργία της κρύπτης. Βαθύτερη επιδίωξη αυτού του άνθρωπου, στην ηλικία της εφηβείας συνήθως, είναι να βάλει τα ναρκωτικά στην θέση αυτού πού έχει χάσει οριστικά, της ανεπανόρθωτης απώλειας, την οποία αρνείται ολοκληρωτικά. Στο βιβλίο παρουσιάζονται ενδεικτικά 14 κλινικές περιπτώσεις τοξικομανών, όπου υπάρχει το ανέφικτο, το μη επιτελεσμένο πένθος και η κρύπτη. Το θέμα έχει τεράστιο κλινικό ενδιαφέρον και μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στη διαδικασία της απεξάρτησης
Η ψυχίατρος Κατερίνα Μάτσα γεννήθηκε το 1947 στη Νέα Αρτάκη Ευβοίας. Σπούδασε Ιατρική στην Αθήνα και Ψυχιατρική στο Παρίσι και στην Αθήνα. Είναι η γυναίκα του Σάββα Μιχαήλ. Εργάζεται στο Ε.Σ.Υ., στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής, το γνωστό Δαφνί, από το 1974 μέχρι σήμερα. Είναι ή επιστημονική υπεύθυνη της Μονάδας Απεξάρτησης Τοξικομανών Ψ.Ν.Α. - 18 ΑΝΩ και εκδότρια του περιοδικού Τετράδια Ψυχιατρικής. Στις Εκδόσεις Άγρα κυκλοφορούν τα βιβλία της: Ψάξαμε ανθρώπους και βρήκαμε σκιές… Το αίνιγμα της τοξικομανίας(2002), Η περίπτωση Ευριδίκη Κλινική της τοξικομανίας (2006) και Ψυχοθεραπεία και τέχνη στην απεξάρτηση Το «παράδειγμα» του 18 ΑΝΩ(2008).
Συγγραφέας: Άγγελος Πολύδωρος/ Έκδοση: Εφημερίδας ΑΜΑΡΥΣΙΑ / Κατηγορία: Κινηματογράφος / Σελίδες: 205 / ISBN: 978-960-88260-2-1 / Σχήμα 14Χ21 / Τιμή: 15Ε
Συγγραφέας: Μιχάλης Χρυσανθόπουλος / Εκδόσεις ΑΓΡΑ / Φεβρουάριος 2012 / Σελίδες: 376 / Τιμή : 20,00 ευρώ / ISBN: 978-960-505-005-4
Συγγραφέας: Κατερίνα Μάτσα / Εκδόσεις ΑΓΡΑ / Φεβρουάριος 2012 / Αριθμός σελίδων: 200 / Τιμή: 15,00 ευρώ / ISBN: 978-960-505-004-7