Δεν διαφωνώ ότι υπάρχει αυξημένη δυσαρέσκεια στον κόσμο γύρω μου. Ανήκω κι εγώ στους πληγέντες από τα μέτρα που λαμβάνονται. Διαφωνώ όμως με τον τρόπο που ορισμένοι βλέπουν τις εξεγέρσεις του κόσμου και μιλούν για Επανάσταση. Για μια αλλαγή δηλαδή του πολιτικού κατεστημένου. "Να φύγουν αυτοί και βλέπουμε", ακούω να λένε. "Ουστ και έξω από δω", γράφεται στο Φέισμπουκ. Έχουν περάσει πολλά χρόνια από την εποχή που σπούδαζα πολιτική επιστήμη και κοινωνιολογία, αλλά από όσα θυμάμαι δεν αρκεί μόνον Δυσαρέσκεια και Καταπίεση για να εξεγερθεί ένα μεγάλο τμήμα του λαού και να γίνει Επανάσταση. Πρέπει να υπάρχει και κάποιος ιδεολογικός στόχος μαζί με κάποιον εμπνευσμένο ηγέτη που θα κατευθύνει τους απογοητευμένους και δυσαρεστημένους, ώστε να μη καταλήξουν σε άναρχες καταστροφές και πλιάτσικο και πιθανόν σε διαμάχες μεταξύ του ίδιου του λαού που θέλει την αλλαγή, την επανάσταση. Με λίγα λόγια (για να μην παραδίδω μαθήματα), ομάδες πίεσης που κυκλώνουν ένα Κοινοβούλιο και καταλήγουν να ρημάζουν άναρχα τα γύρω καταστήματα και τα ξενοδοχεία και να χτυπιούνται μεταξύ τους, χωρίς άλλο σκοπό και στόχο, ΔΕΝ είναι επανάσταση και μπορεί να καταλήξουν σε εμφύλιο (μακριά από μας) πόλεμο. Στα χαρακτηριστικά ενός προεπαναστατικού περιβάλλοντος, υπάγεται επίσης, και η ανικανότητα μιας κυβέρνησης να επιβάλλει την τάξη. Ως εδώ καλά, αλλά άν μια ανίκανη να επιβάλλει την τάξη κυβέρνηση (με την αστυνομία της, φυσικά), καλέσει το στρατό για βοήθεια και αναγκαστεί να γίνει πιό αυταρχική (διότι ως πότε θα επιτρέπει να καταστρέφονται περιουσίες;), τότε τι θα πούμε; Ότι μια κοινοβουλευτική διακυβέρνηση εξελίχθηκε σε κοινοβουλευτική δικτατορία; Τα θέματα είναι πολύ λεπτά και απαιτούνται ψυχραιμία, μελέτη της ιστορίας προς αποφυγή λαθών του παρελθόντος, αυτογνωσία και στόχοι.
Φυσικά και εμπνευσμένοι ηγέτες στην πλατεία Συντάγματος, για να το πω ακόμα πιό απλά. Θεωρείται πολύ ρηχή και επικίνδυνη η... άποψη "ουστ, έξω από δω" που διαβάζω στο Φέισμπουκ. Όλοι έχουμε καταλάβει ότι με αυτούς δεν πάει άλλο, αλλά τους εκλέξαμε. Δεν μας έκατσαν μόνοι τους στο σβέρκο ένα ωραίο πρωί, όπως η επταετία του Παπαδόπουλου. Με εκλογές τους φέραμε, με εκλογές θα φύγουν. Γιατί αν φύγουν νύχτα, πρέπει να έχουμε έτοιμους τους καινούργιους το πρωί. Βλέπετε εσείς κανέναν; Πείτε μου για να μη γράφω θεωρητικολογίες...
Ένας πρώην πολιτικός συλλαμβάνεται, γιατί οδηγώντας το μερτσεντέ του, περνάει με κόκκινο διακινδυνεύοντας όχι μόνον τις ζωές των διερχομένων, αλλά και εκείνες των συνεπιβατών του και αφού δημιουργεί επεισόδιο με τους αστυνομικούς του ΔΙΑΣ, βγαίνει μετά στην τηλεόραση και κάνει την ακόλουθη δήλωση κατά του υπουργού, που συνεχάρη τους αστυνομικούς επειδή έκαναν το αυτονόητο (τη δουλειά τους, δηλαδή): «Αλήθεια, Χρήστο Παπουτσή, τους συνεχάρης γιατί μπροστά στο 15χρονο παιδί μου, που το ξέρεις καλά, άρπαζαν από το μανίκι τον πατέρα του να τον πετάξουν έξω από το αυτοκίνητο; Τους συνεχάρης, Χρηστάκη Παπουτσή, γιατί περικυκλώθηκε αυτό το αυτοκίνητο από 30 αστυνομικούς ειδικών δυνάμεων με ειδικό σήμα; Τους συνεχάρης, Χρήστο Παπουτσή, γιατί εξύβριζαν και ασχημονούσαν μπροστά σε έναν πολίτη που λέγεται Κίμων Κουλούρης; Αλλά άκουσε να εξηγηθούμε, Χρήστο Παπουτσή. Αποδεικνύεσαι αγνώμων γιατί έλεγες πολλές φορές ότι “στον Κουλούρη οφείλω την εξέλιξή μου που με γνώρισε στον Ανδρέα Παπανδρέου”. Κι έχεις μίσος μαζί μου. Έχεις το μίσος του κομπλεξικού. Κι έχεις το μίσος του ανθρώπου που παρά την επιμονή σου και τις πιέσεις σου, δεν δέχθηκα να συμπορευτώ με την επιλογή σου στο να βγάλεις τον Γιωργάκη Παπανδρέου». Τελειώνοντας τη μελέτη -όχι ανάγνωση- της δήλωσης, ακόμα δεν ξέρω εάν πρέπει να συγχαρώ το κανάλι, για το ξεμπρόστιασμα του συλληφθέντος πρώην υπουργού και του υπουργού που δεν τον κάλυψε. Δεν ξέρω εάν πρέπει να το συγχαρώ, γιατί είναι το ίδιο κανάλι που χρόνια τώρα προέβαλε τον πρώην υπουργό του ΠΑΣΟΚ, όπως προέβαλε και τον άλλο πρώην υπουργό - πιστολέρο της ΝΔ και ουσιαστικά τους διαφήμιζε στο λαό να τους ξανα και ξανά και ξαναψηφίζει. Διότι δεν φταίει ο πρώην, που μιλάει έτσι μπροστά στο φακό, κατά του θεσμού. Φταίει το κανάλι που προβάλλει τις προσβλητικές δηλώσεις κατά του θεσμού του υπουργού και τις μετασχηματίζει έτσι σε προσωπικές αντιδικίες, χάριν του κουτσομπολιού που θα δημιουργηθεί από την τηλεθέαση. Το κανάλι αν ήθελε να αναδείξει κάτι, θα έπρεπε να προβάλλει μόνο τα συγχαρητήρια που έδωσε ο υπουργός προς τους αστυνομικούς (που έκαναν τη δουλειά τους στο κάτω-κάτω) και να μην ενθαρρύνει τον τσαμπουκά, ώστε να επαναληφθεί κάποτε στο μέλλον. Και φυσικά, φταίμε όλοι εμείς που ψηφίζαμε τους τσαμπουκάδες και τους πιστολέρο της ελληνικής πολιτικο-θεατρικής σκηνής. Και μην μας πει το κανάλι, ότι τους ξεμπρόστιασε για να μας ανοίξει τα μάτια! Άργησε. Έπρεπε να το είχε κάνει πριν η χώρα πιάσει πάτο, και δεν μπορώ να το συγχαρώ για την πρωτοβουλία προβολής του κυρίου πρώην.
Σκηνοθεσία: James Watkins, Σενάριο: Jane Goldman, βασισμένο στο μυθιστόρημα της Susan Hill, Μουσική: Marco Beltrami, Φωτογραφία: Tim Maurice-Jones, Πρωταγωνιστούν: Daniel Radcliffe, Janet McTeer, Ciaran Hinds. Διάρκεια: 95’
Η ταινία ακολουθεί τον Αρθουρ Κιπς, νεαρό δικηγόρο που αναγκάζεται λόγω οικονομικών δυσκολιών να αφήσει τον τρίχρονο γιο του στο Λονδίνο, προκειμένου να ταξιδέψει στο μακρινό χωριό Κράιθιν Γκίφορντ για να διευθετήσει τις κληρονομικές εκκρεμότητες της έπαυλης της προσφάτως αποθανούσης ΄Αλις Ντράμπλοου. Φθάνοντας στο χωριό, ο ΄Αρθουρ εισπράττει την αρνητική υποδοχή των ντόπιων κατοίκων και συνειδητοποιεί ότι το Κράιθιν Γκίφορντ έχει βυθιστεί στο πένθος απ’ τους αλλεπάλληλους και αδόκητους θάνατους παιδιών του χωριού. Καθώς διανυκτερεύει στην έπαυλη της Ντράμπλοου, ο ΄Αρθουρ ακούει τις κραυγές ενός αγοριού που πνίγεται και βλέπει σωρούς παιδιών που τριγυρνούν στα έλη. Ο ΄Αρθουρ πασχίζει να συνδέσει τα «οράματά» του με τα τραγικά συμβάντα του χωριού και δίχως να υπολογίζει τις συνέπειες, επιχειρεί να λυτρώσει το Κράιθιν Γκίφορντ από την τραγική του μοίρα.
Από το πρώτο κιόλας πλάνο της ταινίας προϊδεαζόμαστε για αυτό που πρόκειται να ακολουθήσει: μια ταινία τρόμου δίχως εξάρσεις και υπερβολές που με την ατμόσφαιρά της κρατά το ενδιαφέρον του θεατή. Κατ’ αρχάς, να επισημάνουμε το ατού της ταινίας: η άψογη φωτογραφία. Σε συνδυασμό με το πολύ καλό ρεπεράζ, δηλαδή την επιλογή των τοπίων και των χώρων του ΄Εσσεξ και του Μπάκινχαμσαιρ όπου κινηματογραφήθηκε η ταινία, δομείται μια γοτθική ατμόσφαιρα που υποβάλλει το θεατή στην ατμόσφαιρα της αφήγησης. Αναφορικά με το σενάριο, παρότι εδράζεται σε μια ιδέα τετριμμένη στο πεδίο αυτών των ταινιών, είναι καλά δουλεμένο και δεν κάνει «κοιλιά» σε κανένα σημείο του ούτε «ξεχειλώνει» στο φινάλε, παγίδα στην οποία υποπίπτουν πάμπολλες ταινίες του είδους. Μάλιστα, χαριν στην σκηνοθετική αρτιότητα και τα τεχνάσματα του Τζέιμς Γουότκινς, ο θεατής συμμετέχει σε ένα γερό παιχνίδι νεύρων. Ιδιαίτερη μνεία οφείλουμε να κάνουμε στον «κράχτη» της ταινίας, τον διάσημο Ντάνιελ Ράντκλιφ. Δίχως να επιχειρώ να προεξοφλήσω αν ο νεαρός ηθοποιός θα καταφέρει να ξεφύγει στην συνείδηση των θεατών από την σκιά του Χάρι Πότερ, φρονώ πως στην εν λόγω ταινία κατέβαλλε αξιότιμες προσπάθειες προκειμένου να παίξει «δίχως το ραβδί του» το ρόλο του ΄Αρθουρ Κιπς.
Σίγουρα, ότι αν μη τι άλλο «Η γυναίκα με τα μαύρα» σέβεται τον θεατή (σε αντίθεση με πολλές άλλες ταινίες του είδους) που σε περίοδο κρίσης θα πληρώσει το εισιτήριό του για να δει μια καλογυρισμένη και ατμοσφαιρική ταινία τρόμου.
Ένα τρυφερό βιβλίο, που όμως ταυτόχρονα πραγματεύεται τη σκληρότητα του έρωτα όταν απομένει γυμνός από το ένδυμα της αγάπης. Ένα βιβλίο με ήρωες τόσο συνηθισμένους, που η ζωή τούς κάνει ξεχωριστούς. Ταυτόχρονα, είναι ένα κοινωνικό και πολιτικό μυθιστόρημα που διατρέχει την Ευρώπη από τη δεκαετία του 1920 μέχρι την έναρξη του Β' Παγκόσμιου πολέμου. Είναι ένα βιβλίο για τα μεγάλα οράματα και τις εσωτερικές συγκρούσεις, για την αδηφάγα κερδοσκοπία, για την κρίση του 1929, την πείνα, την ανεργία, τις διαψευσμένες προσδοκίες. Ένα βιβλίο για την αμφισβήτηση προς την πολιτική, την κοινωνία, την κατευθυνόμενη ενημέρωση, τον συνάνθρωπο. Αλλά και ένα βιβλίο για την αλληλεγγύη, τη συλλογικότητα, τον κοινό στόχο.
Βερολίνο, Παρίσι, Βιέννη, Μαδρίτη, Κωνσταντινούπολη, Κορσική. Περίοδος της ανασυγκρότησης μετά τον Μεγάλο πόλεμο. Αφρική την περίοδο της Ευρωπαϊκής Αποικιοκρατίας. Ένας δημοσιογράφος του Associated Press βρίσκεται αντιμέτωπος με τα διλήμματα που γεννά ένας κόσμος ο οποίος εμφανίζει και πάλι τις δυσοίωνες προοπτικές του. Στο Παρίσι ερωτεύεται μια ιδιαίτερη γυναίκα, την Ελίζα, που ονειρεύεται έναν άλλο πολιτισμό: στον έρωτα, στην πολιτική, στον πόλεμο, στην αγάπη. Εκείνος θα την κατηγορήσει ότι τέτοιες σκέψεις αποτελούν προνόμιο των ρομαντικών. Εκείνη, από την πλευρά της, θα του προσάψει ότι σκέφτεται πολύ. Ακόμη και τον τρόπο με τον οποίο επιχειρούν να ζήσουν τον έρωτά τους τον καθορίζει το κλίμα της εποχής. Η βία βρίσκει κάθε φορά τον τρόπο να εισβάλλει μέχρι και στις πιο ιδιωτικές τους στιγμές.
Λίγα λόγια για το συγγραφέα
Ο Παναγιώτης Βλάχος γεννήθηκε στη Μεσσηνία το 1961. Ζει στην Αθήνα. Σπούδασε Οικονομικές Επιστήμες, με μεταπτυχιακό στην Περιφερειακή Ανάπτυξη. Εργάζεται στον εκδοτικό χώρο. Ασχολείται συστηματικά με την ψυχανάλυση. Από τις εκδόσεις Κέδρος κυκλοφορούν τα μυθιστορήματά του Ανά δύο και ένας μόνος του (2002) και Καλή σας νύχτα, κύριε Φρόιντ (2006).
Συγγραφέας: Παναγιώτης Βλάχος / Έκδοση: ΚΕΔΡΟΣ / Σειρά: Ελληνική Πεζογραφία / Σελίδες: 392 / ISBN: 978-960-04-4170-3 / Τιμή: 16,50