της Ζέτας Καρασπήλιου

Η γκαλερί Citronne ολοκληρώνει την εφετινή καλοκαιρινή περίοδο στον Πόρο με την έκθεση του εικαστικού Κωνσταντίνου Ξενάκη «No Way Out- Εικαστικές Καταγραφές: Χάρτες και Κώδικες», μια συνέχεια της πρόσφατης ομότιτλης έκθεσης του καλλιτέχνη που οργάνωσε η γκαλερί Citronne σε συνεργασία με την Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία στον ΟΟΣΑ (Διεθνής Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) στο Παρίσι.

Στην έκθεση του Κωνσταντίνου Ξενάκη στην γκαλερί Citronne στον Πόρο εκτίθενται 20 έργα (λάδια, κολάζ, χάρτες, βιβλία-αντικείμενα), 20 εικαστικά «αδιέξοδα – σχόλια» του καλλιτέχνη, που απορρέουν από την σύγχρονη κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα.

Ένα εμβληματικό έργο – έργο που συνδέει τις δύο εκθέσεις στον Πόρο και στο Παρίσι - ο “αδιέξοδος” (No Way Out) χάρτης της Ελλάδας ενέταξε την οπτική του καλλιτέχνη στην προβληματική του ΟΟΣΑ. Στο πλαίσιο της ελληνικής προεδρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με αφετηρία τον χάρτη αυτόν, η ιστορικός της τέχνης Τατιάνα Σπινάρη-Πολλάλη, διευθύντρια της γκαλερί Citronne, σε συνεργασία με τον Μόνιμο Αντιπρόσωπο της Ελλάδας στον ΟΟΣΑ καθηγητή Γιώργο Πρεβελάκη, παρουσίασε στο διεθνές κοινό του Οργανισμού έργα του Κωνσταντίνου Ξενάκη, στο ανακαινισμένο κτίριο της Μόνιμης Ελληνικής Αντιπροσωπείας στο Παρίσι (12 Φεβρουαρίου–14 Μαϊου 2014). Η έκθεση αυτή σχολιάστηκε εκτενώς στον διπλωματικό (La Lettre Diplomatique) και ακαδημαϊκό (Le Un) τύπο. 

Ο Κωνσταντίνος Ξενάκης, χαρτογραφεί και κωδικοποιεί, συνδυάζει στοιχεία του παρόντος και του παρελθόντος, καταγράφει και καταγγέλλει τα αδιέξοδα της επικοινωνίας, την έλλειψη κατανόησης, την ασυνεννοησία του σύγχρονου κόσμου. Τα έργα του ενοποιούν χρόνο και χώρο, καθώς τέτοια ερωτήματα ανέκαθεν κινητοποιούν μια παγκόσμια ανησυχία.

Γεννήθηκε το 1931 στο Κάιρο, όπου έκανε και τα πρώτα του βήματα στη ζωγραφική. Σπούδασε στο Παρίσι (19561961), αρχιτεκτονική και διακόσμηση στην Ecole Superieure des Arts Modernes και ζωγραφική στην Academie de la Grande Chaumiere.

Αρχικά επηρεάστηκε από τη λυρική αφαίρεση και το informel, αλλά σύντομα άρχισε να ενσωματώνει στο έργο του αντικείμενα και να πειραματίζεται με την κίνηση, το φως και τον ήχο, οργανώνοντας περιβάλλοντα με ηλεκτροκινητικές κατασκευές, συχνά με έντονο το στοιχείο της δράσης, του θεάματος και της συμμετοχής. Πριν από το τέλος της δεκαετίας του 1960, είχε ήδη ξεκινήσει και η ενασχόλησή του με το κατεξοχήν χαρακτηριστικό θέμα της ώριμης δουλειάς του: τους κώδικες, τα σημεία και τα σύμβολα, που μεταφέρουν μηνύματα και ορίζουν τρόπους επικοινωνίας. Γύρω από αυτόν τον τομέα περιστρέφονται έκτοτε οι έρευνές του και οι καλλιτεχνικές του προτάσεις.Η πρώτη του ατομική έκθεση έγινε στη Σουηδία (1969, Soedertalje Konsthal). Το 1970 πήγε με υποτροφία της DΑΑD στο Βερολίνο, όπου δίδαξε στο Schiller College και στη Hochschulle fur Bildende Kuste. Εκείνη την εποχή παρουσίασε και την πρώτη του ατομική έκθεση στην Ελλάδα (1971, Ινστιτούτο Γκαίτε, Αθήνα), η οποία λειτούργησε, μέσα στη δικτατορία, σαν μια τολμηρή παρέμβαση σε καλλιτεχνικό και πολιτικό επίπεδο. Από το 1973, εγκατεστημένος στη Γαλλία, δίδαξε στην Ecole Normale Superieure de l’Enseignement Technique (Cachan), συμμετείχε σε επιτροπές εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και ανέπτυξε έντονη καλλιτεχνική και εκθεσιακή δραστηριότητα στον διεθνή χώρο, με δεκάδες ατομικές εκθέσεις και μεγάλο αριθμό ομαδικών. Tο 1996 τιμήθηκε με το βραβείο Delmas του Institut de France.

Από το 1995 αρχίζει να μοιράζει τον χρόνο του μεταξύ Παρισιού και Αθήνας. Το 1996, τιμώντας την αιγυπτιώτικη καταγωγή του, παρουσιάζει στην Αλεξάνδρεια και στο Κάιρο αναδρομική έκθεση με τίτλο .Η Επιστροφή του Καλλιτέχνη: 1958-1996.. Στην Ελλάδα εκθέτει σε τρία μέρη την αυτοβιογραφική σειρά με τίτλο .Το βιβλίο της ζωής., (1995, 1997, 2003), ενώ το 2003 γίνεται και αναδρομική παρουσίαση 

 

Η πολυσήμαντη εικαστική́ του γλώσσα εξαπλώνεται σε συνθέσεις ζωγραφικές, παπύρους, χάρτες, βιβλία, κατασκευές, ακόμα και σε αρχιτεκτονικά κτίσματα. Χρησιμοποιεί πολλών ειδών εικαστικά μέσα, σε επίπεδες ζωγραφικές, σε τρισδιάστατες κατασκευές και σε εγκαταστάσεις στον χώρο. Ο καλλιτέχνης  πειραματίζεται με κριτικό βλέμμα, αλλά και με χιούμορ, συχνά καυστικό. Επαναλαμβάνει,  επικαλύπτει και υπερθέτει με  στοχαστικές συνθέσεις σημεία από κάθε καλλιτεχνικό και επιστημονικό τομέα με τον οποίο καταπιάνεται. Ο Κωνσταντίνος Ξενάκης προσκαλεί και προκαλεί τον θεατή να αναζητήσει νέες θεωρήσεις της σύγχρονης πραγματικότητας. Την έκθεση επιμελείται η Ιστορικός Τέχνης Τατιάνα Σπινάρη – Πολλάλη.

Η έκθεση θα διαρκέσει από τις 2 Αυγούστου έως τις 15 Σεπτεμβρίου, και θα είναι ανοιχτή 11-1 μμ και 7-11 μμ καθημερινά.