Δευτέρα 19 Νοεμβρίου, ώρα 20:30
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος

Μια συμπαραγωγή Ο.Μ.Μ.Α. & Κ.Ο.Α. σε συνεργασία με το Ιόνιο Πανεπιστήμιο και το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος

Στον Γάλλο Μωρίς Εμμανουέλ, έναν παραγνωρισμένο συνθέτη και διαπρεπή Ελληνιστή του 19ου αιώνα είναι αφιερωμένη η βραδιά της Δευτέρας 19 Νοεμβρίου (ώρα έναρξης: 8.30 μ.μ.) στην Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος. Η συναυλία εντάσσεται στο πλαίσιο του αφιερώματος «Από την Γαλλία στην Ελλάδα» και αποτελεί συμπαραγωγή του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών σε συνεργασία με το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου και το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος. Εκτός του έργου «Αμφιτρύων» του Εμμανουέλ, το πρόγραμμα περιλαμβάνει συνθέσεις των Λουί-Αλμπέρ Μπουργκώ-Ντυκουντρέ, δασκάλου του Εμμανουέλ, και του Έλληνα συνθέτη, μαέστρου, ακαδημαϊκού και συγγραφέα Πέτρου Πετρίδη. Λαμβάνουν μέρος οι μονωδοί Ρόζα Πουλημένου (σοπράνο) και Μιχάλης Ψύρρας (βαρύτονος). Μαζί τους ο ηθοποιός Αλέξανδρος Βαμβούκος. Στο πόντιουμ ο Μίλτος Λογιάδης.
Για τους κατόχους εισιτηρίων, έχει προβλεφθεί δωρεάν εισαγωγική ομιλία στην Αίθουσα Συνεδριακού Κέντρου Ι που θα αρχίσει στις 19:45.


H ελληνική αρχαιότητα…
... επηρέασε σε σημαντικό βαθμό τον Μωρίς Εμμανουέλ (1862-1938), ο οποίος, εκτός από συνθέτης, ήταν και φιλόλογος, και μάλιστα απόφοιτος του Πανεπιστημίου της Σορβόννης με διδακτορικό στην «Ελληνική ορχηστική τέχνη και την παιδεία του Έλληνα χορευτή». Ωστόσο, αυτή η περισσότερο ακαδημαϊκή διάσταση της επαγγελματικής του προσωπικότητας επισκιάστηκε από την καλλιτεχνική του δράση, που μάλλον αναγνωρίστηκε προς το τέλος της ζωής του. Ορόσημο για τη συνθετική του σταδιοδρομία αποτέλεσε η πρώτη παγκόσμια παρουσίαση στην Όπερα Γκαρνιέ το 1929 της λυρικής του τραγωδίας «Σαλαμίνα» που βασίστηκε στους «Πέρσες» του Αισχύλου. Ο Εμμανουέλ, ο οποίος υπήρξε παραγωγικός συνθέτης αλλά και δραστήριος συγγραφέας, ήταν μαθητής των Ντυμπουά, Μπουργκώ-Ντυκουντρέ και Ντελίμπ. Ο τελευταίος μάλιστα άσκησε μεγάλη επιρροή στον Μωρίς Εμμανουέλ, όπως άλλωστε και σε πολλούς ομότεχνούς του, σε ό,τι αφορά στην επαναφορά της χρήσης αρχαίων και μεσαιωνικών «τρόπων» στη μουσική. Μαθητές του Εμμανουέλ υπήρξαν, μεταξύ άλλων, οι Ρομπέρ Καζαντεζύς, Υβόν Λεφεμπύρ, Ολιβιέ Μεσσιάν και Ανρί Ντυτιγέ.  
Ο «Αμφιτρύων», σκηνική μουσική για σοπράνο, τενόρο, αφηγητή και ορχήστρα (έργο 28), γράφτηκε το 1936 πάνω σε κείμενο του Πλαύτου (251-184 π.Χ.). Εξάλλου, στο συγκεκριμένο έργο του Λατίνου κωμωδιογράφου βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό, πολλούς αιώνες αργότερα (1668), το ομώνυμο -κλασικό στις μέρες μας- κωμικό έργο του Μολιέρου. Στην απολαυστική «τραγικωμωδία» του, ο Πλαύτος μεταπλάθει τον μύθο του Αμφιτρύωνα δημιουργώντας το στερεοτυπικό πλέον θεατρικό ερωτικό τρίγωνο «εραστής (Δίας)-ερωμένη (Αλκμήνη)-απατημένος σύζυγος (Αμφιτρύων)». Ο κατά Εμμανουέλ «Αμφιτρύων» ανέβηκε για πρώτη φορά στο Αμφιθέατρο του Ινστιτούτου Τεχνών και Αρχαιολογίας της Σορβόννης στις 20 Φεβρουαρίου 1937. Στόχος του συνθέτη δεν ήταν να φέρει στη μόδα μια «ψευδο-αρχαΐζουσα» τέχνη, αλλά να επανεφεύρει την εκφραστικότητα και τη ζωντάνια των έργων της αρχαιότητας μέσα από τη δική του μοντέρνα αισθητική στη μουσική δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση, κατά τη μελοποίηση, στο ρυθμό, την προσωδία και στο μέτρο του ποιητικού κειμένου. Θεμελιώδες μέλημα του Εμμανουέλ ήταν προπάντων η αρμονική συνύπαρξη λόγου, μουσικής και όρχησης. Στην παρουσίαση του «Αμφιτρύωνα» στο Μ.Μ.Α. τους ρόλους ερμηνεύουν η σοπράνο Ρόζα Πουλημένου (Αλκμήνη), ο ηθοποιός Αλέξανδρος Βαμβούκος (Ερμής & Δίας) και ο βαρύτονος Μιχάλης Ψύρρας (Σωσίας).
Το υπόλοιπο πρόγραμμα…
… διανθίζεται από τις συνθέσεις του Γάλλου Λουί-Αλμπέρ Μπουργκώ-Ντυκουντρέ (1840-1910), ο οποίος υπήρξε δάσκαλος του Μωρίς Εμμανουέλ αλλά και του Κλωντ Ντεμπυσσύ. Ήταν ένας από τους πρώτους Δυτικοευρωπαίους συνθέτες που ενδιαφέρθηκε για τη λαϊκή και παραδοσιακή μουσική άλλων χωρών (περνώντας από την Εγγύς και φθάνοντας έως την Άπω Ανατολή). Είχε ασχοληθεί με εμμονικό σχεδόν τρόπο με τις πεντατονικές κλίμακες και ήταν ο πρώτος Δυτικός που χρησιμοποίησε στις ενορχηστρώσεις του όργανα του καμποτζιανού γκαμελάν. Στη συναυλία της 19ης Νοεμβρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών θα ακουστούν σε ενορχήστρωση Ιωσήφ Παπαδάτου αποσπάσματα από τις Τριάντα λαϊκές μελωδίες της Ελλάδας και της Ανατολής (1876).

Οι μουσικοί της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών θα παρουσιάσουν ακόμη το Concerto grosso για ξύλινα πνευστά, χάλκινα και τύμπανα, έργο 11 (περ. 1929) του Καππαδόκη δημιουργού Πέτρου Πετρίδη (1892-1977). Ο διαπρεπής συνθέτης, μαέστρος και ακαδημαϊκός, προτού αφοσιωθεί στη μουσική, δοκίμασε την τύχη του στη Νομική και τις Πολιτικές Επιστήμες. Αργότερα, παράλληλα με τη συστηματική ενασχόλησή του με τη σύνθεση και ενώ εργαζόταν στο διπλωματικό σώμα, αρθρογραφούσε στα ελληνικά, αγγλικά και γαλλικά σε εγνωσμένου κύρους έντυπα του εξωτερικού αλλά και στον ελληνικό Τύπο, ήταν μουσικοκριτικός και δίδασκε στο Πανεπιστήμιο (στο τότε νεοσύστατο Τμήμα Νεοελληνικών Σπουδών της Σορβόννης). Μολονότι είχε πάρει μαθήματα σύνθεσης από τους  Βολφ, Σμιτ και Ρουσσέλ, ο Πετρίδης θεωρούσε τον εαυτό του αυτοδίδακτο. Μάλιστα, συχνά διηύθυνε ο ίδιος τα έργα του με την ιδιότητα του… πειραματιζόμενου αρχιμουσικού. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές μαρτυρίες του 1949, οι Γάλλοι κριτικοί μουσικής του Μεσοπολέμου εξήραν την πρωτοτυπία και την ποιότητα του έργου του και τίμησαν τον Πετρίδη με διθυράμβους, ενώ η Γαλλική Ακαδημία τον δέχθηκε στους κόλπους της ως διάδοχο του Σιμπέλιους. Το πλούσιο συνθετικό έργο του Πέτρου Πετρίδη φέρει εμφανείς επιρροές από τους βυζαντινούς τρόπους και τα ακούσματα της ελληνικής μουσικής παράδοσης, αλλά και από τον ευρωπαϊκό μοντερνισμό.


Οι τιμές των εισιτηρίων είναι 12 € (Ζώνη Α) και 20 € (Ζώνη Β).
Ειδικές τιμές: 5 € (φοιτητές, νέοι, άνεργοι, Α.Μ.Ε.Α.), 8 € (65+, πολύτεκνοι).

Πληροφορίες για το κοινό στο τηλέφωνο: 210 72.82.333 και στην ιστοσελίδα του ΜΜΑ: www.megaron.gr