Σκηνοθεσία: Madonna, Σενάριο: Madonna, Alec Keshishian, Μουσική: Abel Korzeniowski , Φωτογραφία: Hagen Bogdanski , Πρωταγωνιστούν: Abbie Cornish, Andrea Riseborough, James D’ Arcy, Oscar Isaac , Διάρκεια: 119’, Διανομή: Village Films
Η ταινία κινείται χρονικά σε δύο περιόδους: στα μέσα της δεκαετίας του ’30 και στα τέλη της δεκαετίας του ’90. Πρωταγωνίστριες δύο γυναίκες, η Γουόλις Σίμπσον και μια απλή κοπέλα με το ίδιο όνομα. Από τη μια παρακολουθούμε το φλογερό ειδύλλιο μεταξύ του Εδουάρδου της Αγγλίας και της Γουόλις Σίμπσον, μιας διαζευγμένης αμερικανίδας, που είχε ως αποτέλεσμα την παραίτηση του πρώτου από το θρόνο υπέρ του αδελφού του, Γεώργιου V(θυμηθείτε την ταινία «Ο λόγος του βασιλιά») και από την άλλη την καθημερινότητα της Γουόλις, μιας σύγχρονης αμερικανίδας η οποία είναι εγκλωβισμένη σε ένα κακό γάμο. Η τελευταία, βιώνει την ιστορία της αρκετά γνωστότερης συνονόματής της και βρίσκει διέξοδο σε μια ρομαντική ιστορία με ένα ρώσο μετανάστη ο οποίος εργάζεται ως φύλακας ασφαλείας στο Sotheby’s. Όπως αναφέραμε και πριν η ταινία εξελίσσεται παράλληλα σε δύο χρονικές περιόδους. Οι εναλλαγές συχνά εμπλέκουν τη συνύπαρξη των δύο ηρωίδων καταδεικνύοντας παράλληλα και την ψυχολογική τους κατάσταση. Η αναπαράσταση της εποχής πολύ καλή, με κάποια ίσως μικρολαθάκια. Το υπέροχο ξύλινο ραδιόφωνο μάρκας Bush που έχει στο σαλόνι της η Σίμπσον είναι μοντέλο του 1946, ενώ βρισκόμαστε στα 1936. Λεπτομέρειες, θα μου πείτε, και θα έχετε δίκιο. Επανερχόμενοι στα καθαρά κινηματογραφικά πλαίσια, το μέρος που αναφέρεται στη θυελλώδη σχέση του Εδουάρδου με τη Γουόλις είναι πολύ πιο δυνατό και περισσότερο ενδιαφέρον από αυτό της σημερινής Γουόλις, παρά την ομολογουμένως αρκετά αδύνατη ερμηνεία της Κόρνις. Θα αναρωτιόταν μάλιστα κανείς τι της βρήκε ένας ολόκληρος βασιλιάς ώστε να εγκαταλείψει τον θρόνο του. Το σύγχρονο μέρος είναι μάλλον αδιάφορο και σεναριακά η Ράιζμπρω δεν πείθει. Ίσως μάλιστα ήταν καλύτερα η ταινία να αναφερόταν μόνο στο ειδύλλιο του Εδουάρδου με την Σίμπσον. Άλλωστε νομίζω ότι της Μαντόνα της πάει περισσότερο να ασχολείται με διασημότητες, τις ξέρει καλύτερα. Εικαστικά η ταινία έχει πολλές αρετές, όπως τα πολύ όμορφα κοντινά πλάνα και την αρκετά ζεστή και ατμοσφαιρική φωτογραφία. Η μουσική δένει αρκετά αρμονικά με την εικόνα υπηρετώντας με σεβασμό το σκεπτικό της σκηνοθέτιδας.
Σειρά τώρα έχει ένα άλλο θέμα, άσχετο με την ταινία καθεαυτή, αλλά το οποίο θεωρούμε κεφαλαιώδους σημασίας. Αυτού των υποτίτλων. Κατά καιρούς έχουμε ψαρέψει διάφορα μαργαριτάρια, από αστεία μέχρι τραγικά. Η συγκεκριμένη ταινία καταδεικνύει ότι αν μη τι άλλο, ο υποτιτλιστής της δεν έχει ιδέα από πρωτόκολλο. Θα μου πείτε, ο Έλληνας δεν είχε ιδιαίτερα καλές σχέσεις με αυτό, πράγμα όμως που δε σημαίνει ότι θα πρέπει να διαβάζουμε σημεία και τέρατα. Καλώς ή κακώς ο ρόλος του μεταφραστή δεν είναι να μεταφέρει απλά σε άλλη γλώσσα ένα κείμενο, αλλά να το μεταφέρει σωστά. Έ χει λοιπόν και ρόλο εκπαιδευτικό απέναντι στον λήπτη της εργασίας του. Στη συγκεκριμένη ταινία, ο κόσμος αποκαλούσε sir το βασιλιά. Η έννοια όμως εδώ ήταν αυτής του «κύριε» κι όχι του Sir (δηλαδή του τίτλου ευγενείας) όπως επέμενε να μεταφράζει ο υποτιτλιστής , γράφοντας Σερ. Ένας βασιλιάς δεν αποκαλείται ποτέ με αυτό τον τίτλο ευγενείας γιατί απλά αποκαλείται Μεγαλειότατος. Άλλωστε ο τίτλος του είναι πολύ ανώτερος από αυτόν του Ιππότη. Ερχόμαστε σε δεύτερο λάθος, εξίσου σημαντικό. Όντας διάδοχο όλοι αποκαλούσαν τον Εδουάρδο Your Highness, δηλαδή Υψηλότατε. Για κάποιο περίεργο λόγο ο μεταφραστής επέμενε να το μεταφράζει ως Εξοχότατε. Εξοχότατο τον ανέβαζε, Εξοχότατο τον κατέβαζε. Τραγικό λάθος και στο λεξικό ακόμα να κοίταζε, διαφορετική θα ήταν η μετάφραση. Ας δούμε λοιπόν τι ισχύει. Ένας Βασιλιάς αποκαλείται «Μεγαλειότατος» (His Majesty) ή Α.Μ. Ο Διάδοχος αποκαλείται Υψηλότατος (His Highness) ή Α.Υ. ή Α.Β.Υ.. Εξοχότατος (Excellency) ονομάζεται ο ανώτατος κρατικός άρχοντας, δηλαδή ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ή ο ανώτατος εκπρόσωπος ενός κράτους σε ένα άλλο, όπως είναι ένας Πρέσβης. Ο τίτλος λοιπόν αυτών είναι Αυτού Εξοχότης ή Α.Ε. και αναφέρεται σε αξιωματούχους των οποίων το αξίωμα δεν προέρχεται κληρονομικώ δικαιώματι, όπως ενός Βασιλιά, αλλά είναι επίκτητο. Και πάμε στις ονομασίες ανακτόρων. Τα πάμπολλα βρετανικά ανάκτορα πάσης φύσεως έχουν ονομασία η οποία σχετίζεται προφανώς με τους αρχικούς κτήτορες. Εν προκειμένω λοιπόν το Asquith House δε θα έπρεπε να μεταφραστεί ως Οίκος των Άσκουιθ, αλλά ως Ανάκτορο Άσκουιθ. Αυτά και εις άλλα με υγεία… Π. Μακ.
Σκηνοθεσία: Radu Mihaileanu, Σενάριο: Alain-Michel Blanc, Μουσική: Armand Amar, Φωτογραφία: Glynn Speekaert, Πρωταγωνιστούν: Leila Bekhti. Hafsia Herzi, Biyouna, Sabrina Ouazani, Διάρκεια: 135', Διανομή: Strada Films
Η ταινία τοποθετείται στο ορεινό χωριό ΄Ατλαντας του Μαρόκο. Οι γυναίκες του χωριού είναι αναγκασμένες να κουβαλούν σε καθημερινή βάση νερό από τις πηγές του βουνού. Όταν ο τραυματισμός μιας εγκυμονούσας κατά τη διάρκεια της εργασίας προκαλεί μία ακόμα αποβολή, οι γυναίκες εξεγείρονται. Με πρωτοστατούσα τη νεαρή Λέιλα, οι γυναίκες του χωριού αποφασίζουν να απεργήσουν, κάνοντας αποχή από τα συζυγικά τους καθήκοντα. Αίτημά τους: να αναλάβουν οι άντρες το κουβάλημα του νερού. Η τολμηρή Λέιλα, υπό την στήριξη του μορφωμένου συζύγου της και της γριάς σεβάσμιας χήρας του χωριού θα ανοίξει ένα σφοδρό μέτωπο με το κοινωνικό και θρησκευτικό κατεστημένο, διεκδικώντας την ισότητα.
Σημαίνον στοιχείο στην ταινία του Ράντου Μιχαλεάνου είναι η όψη απ’ το δριμύ, ερημικό τοπίο του Μαρόκο που υποστηρίζεται από την αξιόλογη φωτογραφία της ταινίας. Αυτό το τραχύ, ορεινό τοπίο συνάδει απόλυτα με την σκληρή καθημερινότητα των γυναικών του χωριού. Σκληρός και ο αγώνας τους για τη διεκδίκηση δικαιωμάτων και παροχών που ο δυτικός κόσμος θεωρεί αυτονόητα. Το περιεχόμενο της ταινίας παρουσιάζει έντονο κοινωνικό και πολιτικό ενδιαφέρον, μιας και αποτελεί μια σύγχρονη εκδοχή της αριστοφανικής Λυσιστράτης. Εξέχουσα και η «Λυσιστράτη» της ταινίας, Λειλά Μπεκτί. Να σημειώσουμε, ακόμα, ότι η ταινία είναι με έναν ενδιαφέροντα τρόπο ηθογραφική, παρουσιάζοντας αθέατες όψεις του σύγχρονου κόσμου, εκεί όπου η τεχνολογική πρόοδος είναι άγνωστη.
Η ταινία του Ράντου Μιχαλεάνου, δίχως να κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή σε όλη τη διάρκειά της και απουσία κάποιας ιδιάζουσας σκηνοθετικής προσέγγισης, παρουσιάζει μια ενδιαφέρουσα ιστορία εγείροντας κοινωνικούς και πολιτικούς προβληματισμούς.
Σκηνοθεσία: Gary Trousdale, Kirk Wise, Σενάριο: Linda Woolverton, Roger Allers, Μουσική: , Πρωταγωνιστούν: Paige O'Hara, Robby Bnson, Richard White, David Ogden Stiers, Angela Lansbury, Διάρκεια: 84', Διανομή: Feelgood Entertainment
Στην κλασική πλέον ταινία κινουμένων σχεδίων της Ντίσνεϋ, η Μπελ, είναι η πανέμορφη κόρη ενός αποτυχημένου εφευρέτη. Καλλιεργημένη και λάτρης των βιβλίων καθώς είναι, αδυνατεί να βρει το έτερον της ήμισυ στο χωριό, πόσο μάλλον όταν πρόκειται για τον άξεστο, αλαζόνα και φιλάρεσκο Γκαστόν. Όταν κάποια στιγμή ο πατέρας της χάνεται στο δάσος, καταλήγει σ’ ένα επιβλητικό κάστρο ψάχνοντας να περάσει τη νύχτα. Εκεί, κρατείται αιχμάλωτος από ένα -κατά τα φαινόμενα- μοχθηρό τέρας. Όταν η Μπελ φθάνει στο κάστρο αναζητώντας τον πατέρα της, θα δεχθεί να αιχμαλωτιστεί εκείνη αντί αυτού. Σταδιακά, θα ανακαλύψει την «ανθρώπινη» πλευρά του τέρατος.
Η επανέκδοση της ταινίας σε 3d αποτελεί μια ευκαιρία για μικρούς και μεγάλους να θυμηθούν το πόσο το εν λόγω έργο της Ντίσνεϋ είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την παιδικότητα του καθενός από εμάς. Πώς μια ταινία κινουμένων σχεδίων, που προορίζεται για το παιδικό κοινό, μιλά για χαρακτήρες και καταστάσεις που εμφανίζονται με το δικό τους τρόπο στην πραγματικότητα. Πώς τα μνημειώδη χρώματα, σχήματα και οι ήρωες της εταιρείας που δημιούργησε ο Γουόλτ Ντίσνεϋ δημιουργούν ένα ξεχωριστό σύμπαν στην συνείδησή μας, στο οποίο φωλιάζει η αθωότητα. Η «Πεντάμορφη και το τέρας» ανήκει στις ταινίες αυτές που αποτιμώντας την ιστορία του κινηματογράφου, κατάφεραν να επιτείνουν την ξεχωριστή μαγεία της έβδομης τέχνης.
Η πρώτη ιστορία που εξετάζει την παγκόσμια πορεία του Ανθρώπου από την πλευρά των αδυνάτων. Καμία άλλη παγκόσμια ιστορία δεν πραγματοποιεί αυτόν τον άθλο τόσο συναρπαστικά, τόσο τεκμηριωμένα, και με τόσο πρωτότυπη μέθοδο. Η πρώτη ιστορία στο είδος της που διαλύει με τεκμήρια τον μύθο για τον «ανώτερο» δυτικό πολιτισμό, η πρώτη ιστορία που επίσης αποσείει την ευρωκεντρική ματιά στην εξέλιξη του πολιτισμού, η πρώτη ιστορία που αποδεικνύει ότι παρόμοιες περιβαλλοντικές και τεχνολογικές συνθήκες συντέλεσαν στο να συγκροτηθούν παρόμοιες κοινωνίες στην Ελλάδα, την Ινδία, την Κίνα. Η «Λαϊκή Ιστορία του Κόσμου» ανατρέπει όλα τα γνωστά στερεότυπα για τη φεουδαρχία, το Βυζάντιο, το Ισλάμ, τους λαούς και τους πολιτισμούς στην Αφρική και φυσικά για την αποικιοκρατία. Και με εξίσου τολμηρή, πρωτότυπη σκέψη διαπραγματεύεται όλη τη νεότερη Ιστορία, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις επαναστάσεις του εικοστού αιώνα, στους δύο παγκόσμιους πολέμους και στην περίοδο του Ψυχρού Πολέμου. Η «Λαϊκή Ιστορία του Κόσμου» είναι αυτό που ορίζει ο τίτλος της. Δίχως να απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις από τον αναγνώστη, ζωντανεύει τις βαθύτερες τάσεις της ανθρωπότητας, εκείνες που κινούνται κάτω από την επιφάνεια των εκάστοτε κοινωνιών –γεγονός που κατορθώνει με γλαφυρή, συναρπαστική γλώσσα. Πώς έφτασε η ανθρώπινη κοινωνία στο δυσοίωνο σημείο που βρίσκεται σήμερα; Πώς διαμορφώθηκαν και πώς εγκαθιδρύθηκαν, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της υφηλίου, οι αυταρχικές εξουσίες, οικονομικές, πολιτικές, ιδεολογικές; Πώς οι εξουσίες αυτές υποχρέωσαν εκατομμύρια ανθρώπους, που με τον μόχθο τους οικοδόμησαν την πρόοδο, να έχουν ελάχιστα δικαιώματα, ελάχιστο μερίδιο στο ίδιο τους το έργο; Η «Λαϊκή Ιστορία του Κόσμου» είναι η Ιστορία όλων των λαών του κόσμου από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι τις μέρες μας. Ο Χάουαρντ Ζιν, συγγραφέας του εμβληματικού «Ιστορία του Λαού των ΗΠΑ», διόλου τυχαία επαίνεσε τη «Λαϊκή Ιστορία του Κόσμου» ορίζοντάς την ως: «Αναντικατάστατο βιβλίο αναφοράς».
Ο Βρετανός σοσιαλιστής, ακτιβιστής και διακεκριμένος ιστορικός Κρις Χάρμαν (Chris Harman) (1942-2009), υπήρξε διευθυντής της εφημερίδας «Socialist Worker» και εκδότης του περιοδικού «International Socialism». Αντίθετα από τον Φράνσις Φουκουγιάμα, σύμβουλο στο υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ που επευφημήθηκε διεθνώς το 1990 όταν υποστήριξε ότι οι μεγάλες κοινωνικές συγκρούσεις και οι μεγάλοι ιδεολογικοί αγώνες ανήκουν στο παρελθόν, ο Χάρμαν θεωρεί ότι η Ιστορία δεν έχει τελειώσει. Γι’ αυτό και έγραψε αυτό το βιβλίο.
Συγγραφέας: Κρις Χάρμαν / Έκδοση: ΤΟΠΟΣ / Μετάφραση: Ελένη Αστερίου / Επιμέλεια: Άρης Μαραγκόπουλος / Σελίδες: 768 / Σχήμα: 16X23,5 / ISBN: 978-960-6863-88-2 / Τιμή: 24,90€ / 1η έκδοση: Μάρτιος 2012