Συγγραφέας: Γιώργης Παπανικολάου / Έκδοση: Σ.Ι. ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ / Κατηγορία: Πολιτικοκοινωνικά / Σελίδες: 224 / Σχήμα: 14Χ21 εκ. / Τιμή: 15,98

Το βιβλίο αυτό είναι μια πραγματεία πάνω στο βασικό ερώτημα: αν ο άνθρωπος, ως νοητική οντότητα είναι ένα απομονωμένο και αποκομμένο φαινόμενο μέσα στο σύμπαν και στη φύση -που βρίσκονται και υπάρχουν δρώντας ασυνάρτητα και ανερμάτιστα- ή ότι η ανθρώπινη ύπαρξη αποτελεί έκφανση μιας διαπιστώσιμης νοητικής δυναμικής ενέργειας, η οποία διέπει τα γεγονότα και τα φαινόμενα του υπαρκτικού γίγνεσθαι;
Μέσα από τη διερεύνηση αυτού του ερωτήματος, με βάση τις σύγχρονες δημοσιοποιημένες απόψεις της εκλαϊκευμένης επιστήμης σε συνδυασμό με την φιλοσοφική σκέψη, συνάγονται διαπιστώσεις και συμπεράσματα που απαντούν σε επακόλουθα ερωτήματα, όπως για παράδειγμα:
- Το άγνωστης υφής φαινόμενο της νόησης αποτελεί μοναδικό και αποκλειστικό προνόμιο του ανθρώπου ή βρίσκεται σε μια κλιμακωτή διαβάθμιση σ’ όλη την έμβια ύλη του πλανήτη;
- Αποτελεί η νόηση προϋπόθεση των δομικών στοιχείων ζωής;
- Ποια είναι η προέλευση του ενστίκτου;
- Ποιος είναι ο ρόλος και μέχρι πού φτάνουν τα όρια της Δαρβίνειας εξελικτικής θεωρίας;
- Σε τι συνίσταται η απόλυτη διαφορά μεταξύ του ανθρώπου και των υπόλοιπων έμβιων όντων του πλανήτη; Ποιος είναι ο λόγος ύπαρξης αυτής της διαφοράς;
- Ποιοι είναι οι παράγοντες της συνειδησιακής εξέλιξης;
- Τι συνιστά την ελλειπτικότητα της ανθρώπινης καθημερινότητας και πως αυτή αλληλεπιδρά στη σύνθεση του συστήματος που διέπει μέχρι σήμερα την παγκόσμια κοινωνία των ανθρώπων;
- Ο κόσμος του ανθρώπου, όπως αυτός υπάρχει κι εξελίσσεται σήμερα, είναι ο μόνος που θα μπορούσε να δημιουργηθεί ή αποτελεί μια συγκεκριμένη επιλογή ανάμεσα στη δυνατότητα και μιας άλλης επιλογής;
- Τι είναι και γιατί υπάρχει η ηθική συνείδηση;
Στη προσπάθεια απάντησης των ερωτήσεων αναδεικνύονται, μεταξύ των άλλων, λάθη και αντιφάσεις του συστήματος διαβίωσης του ανθρώπου, αλλά φανερώνονται ταυτόχρονα και δυνατότητες δημιουργίας μιας πρότασης για την ριζική μεταβολή ή τροποποίηση αυτού του αδιέξοδου συστήματος.

Ο Γιώργης Παπανικολάου γεννήθηκε στις 18/12/1944 στο Αγρίνιο, όπου και έζησε τα μαθητικά του χρόνια.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1960 ήρθε και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, ακολουθώντας την τάση φυγής που είχε καταλάβει τότε το μαθητόκοσμο της επαρχίας, σε αναζήτηση σπουδών και εργασίας.
Ακολούθησε οικονομικές και παιδαγωγικές σπουδές, ενώ παράλληλα ασχολούνταν με το γράψιμο και τη ζωγραφική.
Έχει πραγματοποιήσει δύο ατομικές εκθέσεις ζωγραφικής και η πρώτη του εμφάνιση στα ελληνικά γράμματα έγινε το 2007 με το μυθιστόρημα «Η μαγεία του Μάη».

Α. Πολ.

Εμείς στο e-περιοδικό ΤΟ ΚΕΝΤΡΙ πιστεύουμε στη συνεργασία και είμαστε οπαδοί του ρητού "η ισχύς εν τη ενώσει¨. Πραγματώνοντας το σκεπτικό μας αυτό συνεργαζόμαστε με την ιστοσελίδα κορυΦογραμμή (www.korifogrami.gr). Τι είναι όμως η "κορυΦογραμμή";

Η "κορυΦογραμμή" υπάρχει για να εκφράζουν και να μοιράζονται τις σκέψεις, τις απόψεις και τα συναισθήματα τους, ολοένα περισσότεροι και διαφορετικοί άνθρωποι. Η επικοινωνία όταν γίνεται με σεβασμό και διάκριση οδηγεί στην ουσία. Και η ουσία οδηγεί πάντα στη δράση.

Γι αυτό και η κορυΦογραμμή, επιδιώκει να είναι ένας «τόπος συνάντησης», ανθρώπων που ενδιαφέρονται για κάθε μορφή τέχνης, για τον κόσμο του βιβλίου, για τον συνάνθρωπο και το περιβάλλον, και κυρίως για το διάλογο και την επικοινωνία.

Για ανθρώπους, δηλαδή, που βάζουν ψυχή στην καθημερινότητα.

Σκηνοθεσία: John Madden, Σενάριο: Ol Parker, Μουσική: Thomas Newman, Φωτογραφία: Ben Davis, Πρωταγωνιστούν: Judi Dench, Bill Nighy, Maggie Smith, Ronald Pickup, Tom Wilkinson, Διάρκεια: 124’, Διανομή: ODEON

Έχοντας διαβάσει σε ταξιδιωτικό οδηγό για το «πολυτελές εξωτικό ξενοδοχείο Μάριγκολντ» μια ομάδα βρετανών συνταξιούχων, άγνωστων μεταξύ τους,  το επιλέγει για παραμονή μακράς διαρκείας, ο κάθε ένας για τους δικούς του λόγους.  Φθάνοντας εκεί διαπιστώνουν ότι δεν πρόκειται τόσο για πολυτελές ξενοδοχείο αλλά μόνο εξωτικό και εν πάσει περιπτώσει σε επίπεδο κατάρρευσης. Ο νεαρός ξενοδόχος καταφέρνει να τους πείσει να μην το εγκαταλείψουν. Ξεκινά έτσι μια καθημερινότητα για τον κάθε ένα. Μια καθημερινότητα ολοκλήρωσης, επαγγελματικής αποκατάστασης,  συναισθηματικής ολοκλήρωσης αλλά και η απαρχή της διαδικασίας  τερματισμού της φυσικής παρουσίας στη ζωή.

Στην ταινία αυτή ο Μάντεν μεταφέρει στην οθόνη το μυθιστόρημα της Ντέμπορα Μόγκα These foolish things. Ένα λογοτεχνικό κείμενο με θέμα την σχέση Ινδίας και Βρετανίας. Δυτικού πολιτισμού – ανατολικού πολιτισμού και τρόπου σκέψης. Πρόκειται για ένα πολυαγαπημένο θέμα για τους Βρετανούς για τους οποίους η Ινδία ήταν ανέκαθεν ο κολοφώνας της αυτοκρατορικής τους επιβεβαίωσης. Μια κτήση για την οποία ήταν πολύ υπερήφανοι. Πολλές ταινίες έχουν αναφερθεί σε αυτό με ιδιαίτερη ευστοχία και επιτυχία (A passage to India, Heat and dust κλπ). Η ταινίες που  γυρίζονται καθώς επίσης και τα βιβλία που συγγράφονται έχουν το ανάλογο βάρος και σημασία όπως έχουν οι ταινίες και τα βιβλία που σχετίζονται με το Βιετνάμ, όσον αφορά στους Αμερικανούς και για εμάς η Μικρά Ασία (αν είχαμε κινηματογράφο). Απαραίτητη λοιπόν προϋπόθεση για να καταλάβει την κατηγορία αυτή των ταινιών Βρετανία-Ινδία θα πρέπει πρώτα να έχει κατανοήσει τον τρόπο σκέψης των Βρετανών μπαίνοντας κατά κάποιο τρόπο στο «πετσί τους». Αν δεν το κάνει, έχει χάσει την πεμπτουσία της ταινίας.

Ταξίδι λοιπόν στην Ινδία. Ταξίδι προς την ολοκλήρωση, ταξίδι προς αναζήτηση, ταξίδι τερματισμού. Για τον κάθε ένα από τους πρωταγωνιστές διαφορετικός ο λόγος. Κοινός τόπος το γύρισμα της σελίδας της ζωής. Μια εξαιρετική ταινία που συγκεντρώνει μερικούς από τους
σημαντικότερους βρετανούς ηθοποιούς του θεάτρου (με ό,τι αυτό συνεπάγεται: δηλαδή εξαιρετικές ερμηνείες). Το τοπίο ρεαλιστικό και συνάμα διασκεδαστικό. Η σκληρή προσγείωση στην ινδική πραγματικότητα παρουσιάζεται με έμπνευση και απολαυστικά. Η ινδική ανακατωσούρα, φασαρία παντρεύεται έξοχα με το βρετανικό φλέγμα και τρόπο σκέψης. Η φωτογραφία απαθανατίζει με ιδιαίτερη επιτυχία το ινδικό φως και τα τοπία, ενώ η μουσική η οποία βασίζεται σε ινδική έθνικ μουσική, παντρεύεται ιδανικά με τις εικόνες. Το μοντάζ αρκετά δεμένο και παρά τη μεγάλη διάρκεια της ταινίας τα λεπτά φεύγουν χωρίς να το καταλάβεις. Πάνω από όλα η αισιοδοξία. Σε ανθρώπινα όμως πλαίσια και στα όρια του ανθρωπίνους εφικτού. Άλλωστε δεν είναι και αυτός ένας από τους λόγους ύπαρξης της Τέχνης; Εν κατακλείδι ένα απόλυτα επιτυχημένο εγχείρημα που αξίζει κανείς να δει και συστήνουμε ανεπιφύλακτα.

Π. Μακ.

Ύστερα από ένα μεγάλο ξεφάντωμα, το πέταγμα του χαρταετού, η λαγάνα και το βράδυ η μεγάλη κινηματογραφική πρεμιέρα της Καθαράς Δευτέρας…
Κατ’ εξοχήν κινηματογραφική μέρα για το κοινό, με ιστορία μέχρι πριν από κάμποσα χρόνια. Οι φίλοι της μεγάλης οθόνης έδιναν το ραντεβού τους στο Παλλάς και το Αττικόν, το Ρεξ και τον Ορφέα.Οι αίθουσες περίμεναν, ύστερα από μικρή κάμψη λόγω Αποκριάς, πανέτοιμες με μια μεγάλη ταινία. Έτσι απαιτούσε η παράδοση της Καθαράς Δευτέρας. ήταν  από τις πιο εμπορικές μέρες της χρονιάς με τις απαραίτητες ουρές. Η περίοδος της Σαρακοστής ξεκινούσε από την κινηματογραφική αίθουσα.

Όλα αυτά, όταν οι αίθουσες είχαν την παραδοσιακή πρεμιέρα της Δευτέρας. Τότε που το κοινό έτρεχε αμέσως την πρώτη μέρα, χωρίς να περιμένει τη γνώμη της κριτικής, την επίσης παραδοσιακή Τρίτη. Ήταν έθιμο που διατηρήθηκε αρκετές δεκαετίες και άλλαξε στις αρχές του 1980, όταν υιοθετήθηκε και στην Αθήνα η πρεμιέρα της Πέμπτης, όπως και στο εξωτερικό. Για μικρό διάστημα οι πρεμιέρες μοιράζονταν στην εβδομάδα, στην αρχή και τη μέση μέχρι να εξαφανιστεί τελειωτικά η Δευτέρα.

Σήμερα βέβαια δεν υπάρχει πρεμιέρα την Καθαρά Δευτέρα και η κάθε Δευτέρα είναι κατ’  εξοχήν μέρα νεκρή κινηματογραφικά. Το εορταστικό τριήμερο διώχνει τον κόσμο μακριά, και την ώρα που άλλοτε συνωστιζόταν στις αίθουσες, σήμερα συνωστίζεται στις εθνικές οδούς την ώρα της επιστροφής. Πριν φθάσει βέβαια η εποχή της χρεωκοπίας. Ευκαιρία όμως να θυμηθούμε ταινίες που συνδέθηκαν με την πρεμιέρα της Καθαράς Δευτέρας. Χαρακτηριστικά ελληνικές, καιρών αλλοτινών…

Οι πρεμιέρες της Λαμπέτη

Η Έλλη Λαμπέτη συνέδεσε το όνομά της, χωρίς βέβαια να το επιδιώξει με αυτές. Το λόγο είχαν οι διανομείς που παρουσίασαν σε πανελλήνια πρεμιέρα Καθαράς Δευτέρας του Μαρτίου τρεις από τις πιο γνωστές ταινίες της.

«Διαγωγή μηδέν»: Καθαρά Δευτέρα του 1949, ηρωική εποχή για τον ελληνικό κινηματογράφο. Κομεντί της Ανζερβός σε σκηνοθεσία Μιχάλη Γαζιάδη-Γιάννη Φιλίππου. Η νεαρή Λαμπέτη που  την εποχή εκείνη συμμετείχε στο θίασο της κυρίας Κατερίνας, υποδύεται τη μαθήτρια σε επαρχιακό σχολείο ερωτευμένη με τον ζεν πρεμιέ Λάμπρο Κωνσταντάρα. Συγχρόνως όμως έχει εμπνεύσει ερωτικό πόθο στον καθηγητή της, Ντίνο Ηλιόπουλο.
Ο καθηγητής παίρνει μετάθεση, όμως θα ξαναγυρίσει σαν «καθηγήτρια»- η πρώτη τραβεστί της ελληνικής οθόνης, για να παίξει την «Τούτσι», σχεδόν τέσσερις δεκαετίες πριν από τον Ντάστιν Χόφμαν, την διάσημη χολιγουντιανή παραλλαγή. Όπως βλέπετε δεν «κλέβουν» νόνο οι Έλληνες (θυμηθείτε το θλιβερό Κυνόδοντα) αλλά και οι ξένοι.
Το «Διαγωγή Μηδέν» γέμισε το Ρεξ και τα εισιτήρια ήταν καλά για την εποχή. Στην πρώτη προβολή περί τα 100 χιλιάδες εισιτήρια. Να θυμίσουμε ότι τότε, μια μυθική ταινία Ο Μεθύστακας είχε φτάσει τα 305.000 εισιτήρια στην πρώτη προβολή, ρεκόρ που παρέμεινε μέχρι τα μέσα του ’60 που ήρθαν τα μιούζικαλ του Φίνου.

Καθαρά Δευτέρα του 1956: «Το Κορίτσι με τα μαύρα» του Μιχάλη Κακογιάννη. Μια μυθική Λαμπέτη, σύγχρονη ηρωίδα αρχαίας τραγωδίας, μέσα στο εκτυφλωτικό καλοκαιρινό φως της Ύδρας, πλάι στο Δημήτρη Χορν. Γύρω στα 100.000 εισιτήρια, ενώ η «Στέλλα» της Μελίνας (που προβλήθηκε τον Οκτώβριο του ’55) έφτασε τα 140.000.

Καθαρά Δευτέρα του 1958: η Τρίτη πρεμιέρα της μεγάλης ηθοποιού με το «Τελευταίο Ψέμα». Υποδύεται την όμορφη κόρη ξεπεσμένης οικογένειας που αγωνίζεται να κρατήσει την αξιοπρέπειά της στο αλησμόνητο αστικό δράμα. Το αριστούργημα του Κακογιάννη, της Φίνος Φιλμ και του ελληνικού κινηματογράφου γενικότερα που έγινε ύμνος για τη Λαμπέτη από τη βρετανική κριτική. «Από την εποχή της Γκάρμπο ο φακός δεν ερωτεύτηκε έτσι πρωταγωνίστρια…».

Να θυμίσουμε και άλλες ελληνικές ταινίες: «Αμάρτησα για το παιδί μου» αρχέτυπο του ελληνικού μελό με την Ελένη Χατζηαργύρη, της Σπέντζος Φιλμ το Μάρτιο του 1950…130.000 εισιτήρια. «Η ωραία των Αθηνών» (1954) της Φίνος Φιλμ και του Δημήτρη Τσιφόρου, με Βασιλειάδου, Αυλωνίτη, Φωτόπουλο, Σταυρίδη. Τον θρυλικό «Δράκο» του Κούνδουρου με τον Ντίνο Ηλιόπουλο και τη Ρίτα Παπαγεωργίου. Αργότερα, στα χρόνια του ’60 εποχές δόξας της εγχώριας παραγωγής, η Τζένη Καρέζη και η Φίνος Φιλμ κυριαρχούν με ταινίες όπως «Κοντσέρτο για πολυβόλα» και «Αγάπη και αίμα» με 427.698 και 390.000 εισιτήρια αντίστοιχα.

Οι ξένες ταινίες
Η μικρή έρευνα για τις ξένες ταινίες αρχίζει τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια γύρω στα 1947, εποχή που κόβονταν τα περισσότερα εισιτήρια στα σινεμά της Αθήνας, τόσο χειμερινά όσο και θερινά. Συγκεκριμένα το 1947-48 κόπηκαν στις χειμερινές αίθουσες 6.250.000 εισιτήρια. Το ίδιο ισχύει για τη θερινή περίοδο, σε μια εποχή που το σινεμά ήταν η κατ’ εξοχήν λαϊκή διασκέδαση.
Το «Αίμα και άμμος» με τον Ταύρον Πάουερ ταυρομάχο, ανάμεσα σε δύο μοιραίες γυναίκες του Χόλιγουνβτ, τη Ρίτα Χέιγουορθ και τη Λίντα Ντάρνελλ, κατέρριψε το ρεκόρ της Καθαράς Δευτέρας του 1947. Οκτώ χιλιάδες εισιτήρια στο Ρεξ, 5.000 στο Αττικόν και 3.600 στο Πάνθεον. Γύρω στα 17.000 εισιτήρια μόνο στην πρεμιέρα! Σε μια εβδομάδα, η αξέχαστη δημιουργία του Ρούμπεν Μαμούλιαν είχε σκαρφαλώσει στα 100.000. Να σημειώσουμε ότι την πρώτη εβδομάδα προβολής του «Αίμα και άμμος» το Ρεξ κατέρριψε το ρεκόρ στα σινεμά της πρωτεύουσας με 50.000 εισιτήρια. Δηλαδή γύρω στις 7.000 εισιτήρια την ημέρα. Όσο για τον Τσάρλι Τσάπλιν, ο «Μεγάλος Δικτάτωρ» που βγήκε την ίδια μέρα με το «Αίμα και άμμος» σε τρία επίσης μεγάλα σινεμά του κέντρου της Αθήνας, το Παλλάς, τον Ορφέα και το Τιτάνια, γνώρισε ανάλογη επιτυχία. Σε μια εβδομάδα έκοψε 95.000 εισιτήρια. Νέο ρεκόρ δύο χρόνια αργότερα, αρχές του Μαρτίου του ’49 η Σιμόν Σινιορέ ως «Κορίτσι του δρόμου»στον Ορφέα μόνο έκοψε σε μια εβδομάδα 39161 εισιτήρια.

Διάσημες ταινίες τις επόμενες δεκαετίες στην παράδοση της Καθαράς Δευτέρας με ρεκόρ εισιτηρίων ήταν:

«Κβο βάντις»(1954): βιβλικό υπερθέαμα της MGM με το Ρόμπερτ Τέιλορ και την Ντέμπορα Κερ. Η ταινία ήταν παραγωγής 1951 αλλά έφτασε στην Αθήνα αργότερα, το Μάρτιο του ’54.

«Πριγκίπισσα Σισσυ» (1957); Λαμπερή πρεμιέρα της Ρόμυ Σνάιντερ, της μαμάς Μάγδα Σνάιντερ και το Καρλχάιντς Μπεμ στο Παλλάς.

«Πόλεμος και ειρήνη» (1957): η Όντρεϊ Χέμπορν θριαμβεύει στο τετράωρο έπος του Τολστόι ως αξέχαστη Νατάσα, ανάμεσα στον Μελ Φερέρ και τον Χένρυ Φόντα.

«Ζαβολιάρηδες» (1959): έφτασαν στην πρεμιέρα (στο Ελληνίς της Πατησίων) ο Γάλλος σκηνοθέτης Μαρσέλ Καρνέ και η νεαρή Πασκάλ Περί και αποθεώθηκαν από το κοινό.

«Ζιζί» (1959): το μεγάλο μιούζικαλ του Βινσέντε Μινέλλι με τα 9 βραβεία Όσκαρ και τη γοητεία της Λέσλι Καρόν και του Λουί Ζουρντάν. Στο Παλλάς σημειώθηκαν λιποθυμίες.

«Νικήτες» (1963): η παραγωγή του Καρλ Φόρμαν σε μεγάλη πρεμιέρα στην Αθήνα, παρουσία της Μελίνας Μερκούρη και του Τζωρτζ Πέππαρντ.

«Ραντεβού στο Παρίσι» (1964): το κοινό σε ατέλειωτες ουρές στο Παλλάς για να απολαύσει το ζευγάρι Όντρει Χέμπορν-Κάρι Γκράντ.

«Το κλουβί με τις τρελές» (1980): Ούγκο Τονιάτσι και Μισέλ Σερό στην τρελή κωμωδία του Εντουάρ Μολιναρό.

Λίγο πριν το τέλος…Σε λίγο άλλαξαν όλα και η κινηματογραφική Καθαρά Δευτέρα έγινε μακρινή ανάμνηση…