ΤοΚ: Το θέμα του βιβλίου σας είναι ο Έρωτας, ποιο είδος έρωτα όμως;

ΧΑ: Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για τον πρώτο ή εφηβικό έρωτα της ηρωίδας, ακόμη και για έναν ανεκπλήρωτο, άδοξο ή και μοιραίο έρωτα, καθώς, στα πλαίσια της ιστορίας, προβάλλονται σποραδικά διάφορα στοιχεία που κρίνονται ταιριαστά σε καθεμία απ’ τις παραπάνω περιπτώσεις. Ωστόσο, προσωπικά, δεν θα ήθελα να προβώ στην απόδοση οποιουδήποτε τέτοιου χαρακτηρισμού για πολύ συγκεκριμένους «ιδεολογικούς» και συναισθηματικούς λόγους.
Ξέρετε, η έννοια του Έρωτα, για μένα, ακολουθεί σε μεγάλο βαθμό τα αρχαιοελληνικά πρότυπα, όπως αυτά συμπυκνώνονται ιδανικά στο ευρέως γνωστό «έρως ανίκατε μάχαν…». Η ουσία του Έρωτα, λοιπόν, είναι μία, καθαρή κι απόλυτη, κι αυτήν ακριβώς βίωσαν οι χαρακτήρες του «Στο γέλιο της καταιγίδας». Γνωρίστηκαν τυχαία, ερωτεύτηκαν παράφορα και τόλμησαν να το ζήσουν, αίροντας τις αρχικές αναστολές και παραγνωρίζοντας τα όποια εμπόδια. Ας μην ξεχνάμε, εξάλλου, πως η Αλίκη είναι ανήλικη καθ’ όλη τη διάρκεια της σχέσης τους, ενώ η διαφορά ηλικίας των δύο δεν θεωρείται στο ελάχιστο κοινωνικά αμελητέα. Παρ’ όλα αυτά, τίποτα δεν στάθηκε ικανό να τους φράξει το δρόμο της ευτυχίας και να μοιραστούν στιγμές μοναδικές, ανεξάρτητα απ’ το τέλος που έγραψαν ηθελημένα ή μη στην πρώτη φάση της ιστορίας τους.
Θα ένιωθα αμήχανα, επομένως, αν έπρεπε να αποστασιοποιηθώ απ’ αυτή τη σχέση, που η ίδια γέννησα, και να εξετάσω ως εξωτερικός παρατηρητής τα συναισθήματα των ηρώων, στο πλάι των οποίων γέλασα και έκλαψα, πένθησα και χάρηκα, εντάσσοντας τον έρωτά τους σε κάποιο ορισμένο «είδος». Διαβάζοντας κάποιος το βιβλίο, πιστεύω, θα μπορέσει να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα!

ΤοΚ: Η ηρωίδα σας, προς το τέλος της εφηβείας της αποκτά τον «μοιραίο εραστή» ή τον «Μέντορα», θα ορίσει την εξέλιξή της ή θα την αναγκάσει να ωριμάσει βίαια;

ΧΑ: Τίποτα στη ζωή δεν έχει μια όψη, νομίζω. Ειδικά στο θέμα του έρωτα τα πάντα είναι ιδιαίτερα ρευστά.
Ο Πάρις είναι ένας ώριμος, πολύ γοητευτικός άντρας με εμπειρία στη ζωή, σαφώς πλουσιότερη απ’ της δεκαεξάχρονης Αλίκης, και με μια δική του θεωρία περί τέχνης, την οποία διατυπώνει με έναν άκρως σαγηνευτικό τρόπο. Διαθέτει, λοιπόν, όλα τα προσόντα του «μοιραίου εραστή» που θα μπορούσε να παρασύρει μια έφηβη κοπέλα στα -άγνωστα ακόμη για εκείνη- μονοπάτια του έρωτα, αλλά και αυτά ενός «μέντορα», ο οποίος θα της άνοιγε ένα νέο παράθυρο στον κόσμο. Ο καθένας διαβάζοντας το βιβλίο, μέσα απ’ τα δικά του μάτια, μπορεί να σταθεί περισσότερο ή λιγότερο σε ορισμένες πλευρές αυτού του αρκετά αμφιλεγόμενου χαρακτήρα. Προσωπικά, βέβαια, τείνω προς τον δεύτερο χαρακτηρισμό, νιώθοντάς τον ως τον άνθρωπο εκείνο που ανέδειξε τις καλλιτεχνικές κλίσεις της βασικής ηρωίδας και την ώθησε να τις καλλιεργήσει, μεταλαμπαδεύοντας της την γνώση και την αγάπη του για τη χαρακτική.
Όσον αφορά στον τρόπο με τον οποίο επηρεάζει την εξέλιξή της Αλίκης, αυτός, σαφώς, είναι διττός. Ένας άνθρωπος στη ζωή μας σπάνια είναι μόνο «κακός» ή μόνο «καλός», καθώς, πιστεύω, πως ακόμη και μέσα απ’ τις δυσκολίες, το πένθος, τη θλίψη και τον πόνο μπορεί να γεννηθεί κάτι πολύ όμορφο και δυνατό, κάτι πραγματικά ζωντανό.
Αυτό, άλλωστε, κατ’ εμέ, είναι και το κύριο μήνυμα του «Γέλιου» -αν μου επιτρέπεται να το καλώ «χαϊδευτικά» έτσι- η προσπάθεια, ο αγώνας, δηλαδή, κάθε ανθρώπου να απεγκλωβιστεί από νοσηρές και επώδυνες καταστάσεις, νικώντας τους φόβους, τα «στοιχειά» του, για να φτάσει, τελικά, στην προσωπική του κάθαρση.


ΤοΚ: Η ηρωίδα σας, δείχνει να εξελίσσεται σε μία γυναίκα που πατά σταθερά στα πόδια της, συμβαίνει το ίδιο και στον «ιδανικό εραστή»;

ΧΑ: Η αφήγηση της ιστορίας πραγματοποιείται απ’ την οπτική της ηρωίδας, η οποία μας διηγείται, μέσω αναδρομών, τη σχέση της με τον «ιδανικό εραστή», όπως εύστοχα, ενδεχομένως και με μια μικρή δόση ειρωνείας, τον χαρακτηρίσατε, παράλληλα με το παρόν της ζωής της. Αυτό, δηλαδή, που, κυρίως, παρακολουθούμε είναι η εξέλιξη της Αλίκης, ενώ οι όποιες -λίγες σε κάθε περίπτωση- πληροφορίες για τον άντρα δίνονται έμμεσα ακόμη και υπαινικτικά.
Λόγω αυτού, επομένως, είναι πολύ δύσκολο να μιλήσω για την δική του πορεία, εφόσον κάτι τέτοιο θα σήμαινε πως θα «αυθαιρετούσα» ως ένα βαθμό, μεταφέροντας την προσωπική μου, υποκειμενική άποψη, την ίδια στιγμή που θα αποκάλυπτα στοιχεία- έκπληξη της πλοκής. Το μόνο δεδομένο, ίσως, που είμαι σε θέση να δώσω είναι το εξής: ένας άνθρωπος που επιστρέφει στο παρελθόν, γεγονός που σηματοδοτεί και την έναρξη της ιστορίας μας, δείχνει πως έχει «αφήσει ανοιχτούς λογαριασμούς» με αυτό. Τα υπόλοιπα, επιτρέψτε μου να πω, επαφίενται στην εικόνα που θα διαμορφώσει ο κάθε αναγνώστης ξεχωριστά για τον ήρωα.

ΤοΚ: Νομίζετε πως υπάρχουν «μοιραίοι έρωτες» στην εποχή μας;

ΧΑ: Η γενική άποψη που προβάλλεται είναι πως ζούμε σε μια εποχή ταχύτητας, συναισθηματικής ρηχότητας, απουσίας εμπιστοσύνης ακόμη και φόβου απέναντι στον άλλον και κυρίως στον εαυτό μας. Σίγουρα τρέμουμε να αισθανθούμε, να μοιραστούμε και να δοθούμε, κρυβόμαστε πίσω απ’ την κουρτίνα της ανεξαρτησίας, της ελευθερίας, της κυριότητας του «εγώ» μας.
Όμως, ο Έρωτας είναι ακαταμάχητος, κι αλήθεια, όταν έρχεται, δεν μας ρωτά, θα μας εντοπίσει προφυλαγμένους στα χαρακώματα, θα μας αφοπλίσει. Πιστεύω ειλικρινά πως υπάρχουν «μοιραίοι έρωτες», γιατί πολύ απλά πιστεύω στην ίδια τη δύναμή Του.

ΤοΚ: Είστε πολύ νέα και κρατάμε στα χέρια μας την πρώτη σας συγγραφική προσπάθεια, το άμεσο μέλλον τι μας επιφυλάσσει;

ΧΑ: Οι οικονομικές συνθήκες των ημερών μας δεν μας «επιτρέπουν»  μακρόπνοα σχέδια, δεν μας εμποδίζουν, όμως, να κάνουμε όνειρα και να παλεύουμε για την εκπλήρωσή τους. Το γεγονός πως το πρώτο μου χειρόγραφο πήρε μορφή τυπωμένου βιβλίου, ενώ ήμουν μόλις στα 21, προτού καν ολοκληρώσω τις προπτυχιακές σπουδές μου αλλά και μετά από πολλές προσωπικές δυσκολίες και αγωνίες, συνιστά από μόνο του μια επιτυχία, καταγεγραμμένη στο «win book», που η δασκάλα μου στην υποκριτική Σάννυ Χατζηαργύρη με παρότρυνε να δημιουργήσω. Δεν μένουμε κι ούτε πρέπει να μείνουμε, ωστόσο, εκεί, επαναπαυόμενοι στις «δάφνες» μας. Τίποτα δεν είναι δεδομένο στη ζωή, γι’ αυτό κι ο αγώνας μας πρέπει να είναι αδιάλειπτος.
Όσον αφορά στο θέμα της συγγραφικής μου δραστηριότητας, που νομίζω είναι το κύριο σημείο της ερώτησής σας, μπορώ να σας εμπιστευτώ πως υπάρχουν ήδη κάποιες ιδέες για ένα νέο μυθιστόρημα, το οποίο βρίσκεται σε αρκετά καλό στάδιο. Μολοταύτα, δυστυχώς, δεν είμαι σε θέση να δώσω περισσότερες πληροφορίες γι’ αυτό, πλην του ότι ένας απ’ τους βασικούς του άξονες θα είναι η ανατροπή της πλασματικά ιδανικής εικόνας της οικογένειας καθώς και των οικογενειακών δεσμών.

από τον ΑΓΓΕΛΟ ΠΟΛΥΔΩΡΟ

Συγγραφέας: Ταχσίν Γιουτζέλ /  Μετάφραση: Νίκη Σταυρίδη / Κατηγορία: Ξένη λογοτεχνία / ISBN: 978-960-04-4254-0 / Σελ. 472 / τιμή: 19,90 ευρώ

Ένα πολιτικό μυθιστόρημα για την Τουρκία της ξέφρενης ανάπτυξης που παρουσιάζει μια μελλοντολογική εικόνα της η οποία λίγο απέχει από τη σημερινή πραγματικότητα

Ο Τζαν Τεζτζάν, ένας διάσημος δικηγόρος, το πρωινό της 17ης Φεβρουαρίου του 2073 σκαρφίζεται ένα σατανικό σχέδιο: αν γινόταν να ιδιωτικοποιηθεί η δικαιοσύνη, τότε τίποτα και κανείς δεν θα μπορούσε να σταθεί εμπόδιο στα σχέδια του ζάπλουτου πελάτη του, Τεμέλ Ντικέρ, να χτίσει ουρανοξύστες σε ολόκληρη την Ισταμπούλ, και να τη μετατρέψει σε μια μοντέρνα και υπέρλαμπρη μεγαλούπολη, αντάξια της Νέας Υόρκης.
Μέσα από την υπόθεση του Τζαν Τεζτζάν παρακολουθούμε την ιστορία μιας πόλης που κάτω από την απατηλή λάμψη της κρύβει ταπεινά σπιτάκια με προσεγμένους κήπους, εξαθλιωμένους ανθρώπους που περιπλανώνται στις παρυφές της πόλης αναζητώντας τροφή, σκληρούς επιχειρηματίες που μετακινούνται χρησιμοποιώντας αποκλειστικά τα μονοθέσια αεροπλάνα τους, καθώς και αδίστακτους πολιτικούς που έχουν υπό τον πλήρη έλεγχό τους τα τουρκικά ΜΜΕ.
Ο Ταχσίν Γιουτζέλ, σε αυτό το ποτισμένο με μαύρο χιούμορ, αλληγορικό μυθιστόρημά του, μιλάει χωρίς υπεκφυγές για μια Τουρκία που μπροστά στο όραμα της άνευ ορίων προόδου δεν διστάζει να καταπατήσει τις αρχές της και να ισοπεδώσει το παρόν της.

Λίγα λόγια για το συγγραφέα

Ο Ταχσίν Γιουτζέλ γεννήθηκε το 1933 στο Ελμπιστάν της κεντροανατολικής Τουρκίας. Επί σειρά ετών δίδαξε στο Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης, απ’ όπου και συνταξιοδοτήθηκε το 2000. Έχει εκδώσει εφτά μυθιστορήματα, πέντε συλλογές διηγημάτων και ένα βιβλίο με παραμύθια της Μικράς Ασίας, και έχει συμμετάσχει ενεργά με δοκίμια και άρθρα του στο διάλογο για τη γλωσσική μεταρρύθμιση στην Τουρκία. Ο Ταχσίν Γιουτζέλ έχει βραβευτεί πολλές φορές για τα μυθιστορήματα και τα διηγήματά του, και έχει λάβει το Βραβείο Αζρά Ερχάτ για «Ύψιστη Προσφορά στη Λογοτεχνική Μετάφραση». Το μυθιστόρημά του Ουρανοξύστης, το οποίο εκδόθηκε το 2006, τιμήθηκε με το βραβείο Balkanika το 2007.

Με αφορμή την κυκλοφορία του νέου βιβλίου της Πολύμνιας Κοσσόρα «Ανοξείδωτη μνήμη» από τις εκδόσεις Άνεμος Εκδοτική, είχαμε μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα συζήτηση με τη συγγραφέα.


ΤοΚ.: Ένα σημαντικό μέρος του βιβλίου σας αναφέρεται στην Μικρασιατική Καταστροφή. Το γεγονός αυτό έχει ήδη καλυφθεί από μεγάλο αριθμό χρονικών, μυθιστορημάτων, δοκιμίων κλπ. Πιστεύετε ότι  έχει ακόμη απήχηση σήμερα, μετά από τόσα χρόνια και ενώ η ελληνική κοινωνία  αντιμετωπίζει  τόσα σύγχρονα προβλήματα;

ΠΚ: Θα έλεγα ότι ακριβώς σήμερα, που ο κόσμος βιώνει τόση ταλαιπωρία, οικονομική, ηθική και ψυχολογική, το θέμα αυτό είναι απόλυτα σχετικό και επίκαιρο. Η αδικία, η στέρηση,  η ταλαιπωρία, η προσπάθεια να αντισταθείς στον εξευτελισμό και να κρατήσεις την ελπίδα μέσα στις πιο σκληρές συνθήκες, δηλαδή όλα αυτά τα στοιχεία που σημάδεψαν τις προσφυγικές γενιές, βρίσκουν τις αναλογίες τους με τη σημερινή κατάσταση. Μπορούν άλλωστε να μιλήσουν στην καρδιά και το μυαλό καλύτερα στη σημερινή δεινή συγκυρία από ό,τι στα χρόνια της ασύγγνωστης αθωότητας. Αν συμφωνούμε  ότι μια από τις βαθύτερες  αιτίες της σημερινής κατάστασης είναι και η σταδιακή απώλεια των αξιών και η επικράτηση ενός ρηχού life style, τί πιο επίκαιρο και λυτρωτικό, θα έλεγα, από μια αφήγηση που μας φέρνει πίσω στις ρίζες  και αναδεικνύει ανθρώπινες αξίες,  όπως  η αγάπη, η αλληλεγγύη, η αυτοθυσία και η αξιοπρέπεια.



ΤοΚ.: «Ανοξείδωτη Μνήμη», μνήμη που δεν σκουριάζει. Πραγματικότητα ή ευσεβής πόθος; Σήμερα, αύριο ή για πάντα;

ΠΚ: Μεγάλο θέμα. Ίσως αυτό να υπήρξε και το κίνητρο για να γραφτεί αυτό το βιβλίο. Να αντέξει η μνήμη και όταν οι γενιές που φέρνουν ακόμη τα σημάδια των εμπειριών του βιβλίου μου θα έχουν φύγει. Πώς γίνεται να σκουριάσει  η μνήμη μας, όχι μόνο η ατομική και η οικογενειακή, αλλά κυρίως η συλλογική; Αυτή είναι η συνείδηση μας, η άγκυρά μας, η προίκα μας. Κι όμως, υπάρχουν τόσα που μας παρασύρουν, μας κάνουν να αφεθούμε στην ανελέητη έλξη της καθημερινότητας. Ένα χωνευτήρι συναισθημάτων και εμπειριών  που ισοπεδώνει τις μνήμες και  αλλοιώνει την ταυτότητά μας. Η μνήμη μας δεν είναι, θεωρώ, μόνο η νοσταλγία για ό,τι πέρασε κι έφυγε. Είναι ακόμη περισσότερο το εφόδιό μας για το αύριο. Η λεπτή νοητή γραμμή που μας χαράζει δρόμους. Αν χάσουμε τη μνήμη, πώς θα πορευτούμε; Χάνουμε την πυξίδα  μας, κουβαλάμε μέσα μας την έλλειψη ρίζας, μια ορφάνια. Όλα αυτά βρίσκονται στην καρδιά του βιβλίου.  Οι μαρτυρίες, τα γεγονότα, οι άνθρωποι, τα συναισθήματα, με τα οποία καταπιάνεται η «Ανοξείδωτη Μνήμη», θα ήθελα να είναι μια μικρή συμβολή στο να μη χάσουμε το νήμα της συνέχειάς μας.



ΤοΚ.: Διαβάζοντας το βιβλίο παρατηρούμε ότι κάθε κεφάλαιό του έχει μια αυτοτέλεια. Για ποιο λόγο επιλέξατε αυτήν την προσέγγιση στην ιστορία σας;

ΠΚ: Πράγματι, έτσι είδα την ιστορία. Σαν ψηφίδες μιας ζωής που η κάθε μία έχει κάτι ξεχωριστό να πει. Ένα ξεχωριστό άρωμα, μια ξεχωριστή οπτική. Κι όμως όλες μαζί πλέκονται γλυκά μεταξύ τους για δημιουργήσουν το μωσαϊκό της ζωής του ήρωα και της οικογένειάς του. Σπαρμένες ανάμεσά τους εδώ κι εκεί σαν μικρές ανάσες, οι «Αβαρίες». Άλλωστε, έτσι δεν λειτουργεί πάντα η μνήμη; Δεν είναι ποτέ μια συνεχής ταινία. Αποτελείται από ξεχωριστές εικόνες, και η κάθε εικόνα παραπέμπει σε μια ξεχωριστή ιστορία, έχει τον δικό της ιδιαίτερο τόπο και χρόνο. Αν μας ρωτήσουν, «τί θυμάστε από τη ζωή σας», είμαι βέβαιη ότι ο καθένας θα αρχίσει από κάποια θραύσματα ανάμνησης   έντονων περιστατικών για να πλέξει με αρκετά μπρος -πίσω τον καμβά των προσωπικών του εμπειριών.  



ΤοΚ.: Ποιά εποχή του οδοιπορικού ζωής των κεντρικών προσώπων σάς δυσκόλεψε  και ποια σας γοήτευσε περισσότερο;

ΠΚ: Η παιδική ηλικία της μάνας στη Μυτιλήνη, η μετανάστευσή της στη Μικρά Ασία και τα ήρεμα χρόνια της οικογένειας πριν από την καταστροφή με δυσκόλεψαν αρκετά. Χρειάστηκε μεγάλη έρευνα σε αχαρτογράφητα νερά. Βλέπετε,  οι απλές ζωές των ανώνυμων ανθρώπων  αφήνουν συνήθως πίσω τους ανεπαίσθητα ή και καθόλου ίχνη. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Τα αρχεία της Κοινότητας Άντισσας απλά δεν υπάρχουν. Η Άντισσα έχει πλέον ενσωματωθεί στον δήμο Ερεσσού και δημοτολόγια διατηρούνται από το 1954 και μετά. Δηλαδή, η μικρή Πολύμνια είναι σαν να μην υπήρξε ποτέ! Επί πλέον, κανείς επιζών στο χωριό δεν τη θυμάται. Χάρις στον «τρελό ποιητή» του χωριού μπόρεσα να ξεθάψω κάποια στοιχεία για την οικογένεια. Βλέπετε, το δράμα συνήθως κάπου  καταγράφεται, η απλή αναζήτηση της ευτυχίας πολύ σπάνια.

Από την άλλη, κάποια  νοσταλγική γοητεία ασκεί πάνω μου το άρωμα της μεταπολεμικής εποχής,  όπου η ηρωίδα μου, η Σοφία χτίζει τα όνειρά της. Κοριτσίστικα, μικροαστικά, «καθωσπρέπει». Η Σοφία που ψώνιζε από την Ερμού, γνώριζε όλους τους σταρ του Χόλλυγουντ, πήγαινε σινεμά στην Πατησίων  και ονειρευόταν ένα διαμέρισμα στην Φωκίωνος Νέγρη. Μια εικόνα ακόμη τόσο ζωντανή στη μνήμη μας,  για μια Αθήνα που άλλαζε, που κοκορευόταν και δεν υποψιαζόταν το φάσμα της ασχήμιας που παραμόνευε.




ΤοΚ.: Το κεντρικό πρόσωπο της  «Ανοξείδωτης Μνήμης», ο Αρίστος, αφού βιώσει ακραίες καταστάσεις,  εξελίσσεται  σε τρυφερό πατέρα. Μήπως αυτό είναι κάπως αντι-ηρωικό, μήπως προσγειώνει τον αναγνώστη;

ΠΚ: Ο Αρίστος δεν είναι ένας «ήρωας» σφραγισμένος με κάποια τραγική μοίρα, δεν είναι εξιδανικευμένος υπεράνθρωπος. Είναι ένας αληθινός άνθρωπος, με στιβαρό χαρακτήρα, αλλά  και ένα σωρό αδυναμίες και αντιδράσεις συχνά δυσεξήγητες. Πορεύεται επιδιώκοντας την ευτυχία με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο.  Έχει σταθερές αξίες που οδηγούν τη ζωή του και η προσήλωση στην οικογένεια είναι μια από αυτές. Ναι, ο ρόλος του πατέρα, στον οποίο δόθηκε ολόψυχα στην ωριμότητά του,  τον ολοκλήρωσε σαν άνθρωπο, όσο και αν αυτό μπορεί να θεωρηθεί πεζό. Κάτι που ξόρκισα με όλες μου τις δυνάμεις στη διαδικασία γραφής του βιβλίου είναι η αγιογράφηση του ήρωα, καθώς και το μελό και τα κλισέ των χαρακτήρων. Κατά πόσον το κατάφερα θα το κρίνει ο αναγνώστης.



ΤοΚ.: Επιλέξατε να στηρίξετε το πρώτο σας μυθιστόρημα πάνω σε μια αληθινή ιστορία και μάλιστα να διατηρήσετε τα αληθινά ονόματα των χαρακτήρων.  Δεν σκεφθήκατε ότι αυτό μπορεί να σας εκθέσει, να σας φέρει σε δύσκολη θέση;

ΠΚ: Η επιλογή αυτής της αληθινής ιστορίας ως καμβά της μυθοπλασίας μου  ήταν μέσα μου φαίνεται ένα βαθύτατα κρυμμένο χρέος. Το κουβαλούσα για χρόνια και χρειάστηκε μόνο μια μικρή αφορμή για να με κάνει να το συνειδητοποιήσω. Ομολογώ ότι ήταν μεγάλη η πρόκληση, να μείνω αυστηρά σε αληθινά γεγονότα, δημιουργώντας ένα μυθιστόρημα. Κάθε κεφάλαιο της «Ανοξείδωτης Μνήμης» έχει στον πυρήνα του ένα ή περισσότερα πραγματικά περιστατικά, που ενώ απαιτούν να τα αφηγηθείς μυθιστορηματικά, σου απαγορεύουν ταυτόχρονα να τα ωραιοποιήσεις. Το ίδιο ισχύει και για τους χαρακτήρες, που διατηρήθηκαν αληθινοί, τρωτοί, ευάλωτοι. Και σαν αληθινοί άνθρωποι αξίζουν να διατηρήσουν τα αληθινά τους ονόματα. Δεν ντρέπονται για το ποιοί είναι. Δεν καταδέχονται να μασκαρευτούν. Από τη στιγμή που ο κεντρικός ήρωας, ο Αρίστος, θέλησε να αφηγηθεί την αλήθεια της ζωής του μαζί με όλα τα πρόσωπα που έπαιξαν έναν σημαντικό ρόλο σʼ αυτήν, όφειλα να το σεβαστώ.



ΤοΚ.: Η «Ανοξείδωτη Μνήμη» είναι το πρώτο σας βιβλίο. Θα προχωρήσετε σε ένα επόμενο, και ίσως στην ίδια θεματολογία;

ΠΚ: Έχω ήδη καταπιαστεί με το επόμενο μυθιστόρημά μου, επάνω όμως σε τελείως διαφορετικό θέμα. Σύγχρονο, πάνω σε μια ανθρώπινη ιστορία σχέσεων και ανατροπών, χωρίς ιστορικές αναφορές. Θα επιμείνω στο γράψιμο,  παρά τις δυσκολίες που γνωρίζει το περιβάλλον του βιβλίου, γιατί αυτό αποτελεί μια εσωτερική μου ανάγκη. Πιστεύω ότι μαζί με τους φίλους του «Ανέμου» θα τα καταφέρουμε,  μιας και μοιραζόμαστε ένα κοινό όραμα.

Επιλογή-Μετάφραση-Σημειώσεις: Στέφανος Θεοδωρίδης/ Εκδόσεις: Νεφέλη/ Κατηγορία: Μουσική/ ISBN: 978-960-504-048-2/ Σελ. 296/ Τιμή: € 16,50/ Σχήμα: 14,2x21εκ.

Τα κείμενα του Γκουλντ κυκλοφορούν για πρώτη φορά στα ελληνικά.


Ο Γκλεν Γκουλντ, ευρέως γνωστός ως πιανίστας, υπήρξε παράλληλα συνθέτης, μουσικοκριτικός, ραδιοφωνικός και τηλεοπτικός παραγωγός, ενίοτε αρχιμουσικός, ένας άνθρωπος «αναγεννησιακός», όπως του άρεσε να αυτοχαρακτηρίζεται, αλλά και ένας εκστατικά βιωματικός δημιουργός-αναδημιουργός.
Σε αυτή την παρθενική -μετά θάνατον- εμφάνιση του στα ελληνικά, μέσα από σταχυολογημένα κείμενα του που προέρχονται από συνεντεύξεις, άρθρα, διαλέξεις, κριτικές, ένθετα δίσκων, επιστολές, τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές, ο Γκουλντ προβάλλει ως ο στοχαστής που λίγοι γνωρίζουν ότι υπήρξε. Στην εποχή της άκριτης σκέψης που διανύουμε, οι απόψεις του, διατυπωμένες εδώ και κάποιες δεκαετίες, εξακολουθούν ωστόσο -διαχρονικές και παλλόμενες όπως είναι- να προσκαλούν και να προκαλούν να σκεφτούμε αλλά και να νιώσουμε τα πάντα εκ νέου — ακριβώς όπως και οι περίφημες ηχογραφήσεις του. Πότε «πουριτανός» -όπως επίσης αυτοχαρακτηριζόταν- και πότε ριζοσπάστης, ο Γκουλντ προσπαθεί, και εντέλει καταφέρνει, να συγκεράσει το υποκειμενικό με το αντικειμενικό, το προσωπικό του σύστημα αξιών με το πανανθρώπινο. Με χαρακτηριστικό πάθος, χιούμορ, ειρωνεία, διεισδυτικότητα, αυτοσαρκασμό και αληθινό έρωτα για τη μουσική, γράφει και μιλά για την ηθική, την αισθητική, την ιστορία και το μέλλον της τέχνης αυτής —αλλά και της τέχνης της ηχογράφησης— με αφετηρία και τέρμα πάντοτε τον άνθρωπο.

Ο Καναδός πιανίστας Γκλεν Γκουλντ (1932-1982), ατο απόγειο μιας λαμπρής, γεμάτης δάφνες, καριέρας σολίστ στην Αμερική και την Ευρώπη (1955-1964), και παράλληλα μιας εξίσου επιτυχημένης δισκογραφικής πορείας, αρχής γενομένης με το πρώτο του άλμπουμ, τις Παραλλαγές Γκόλντμπεργκ του Γ.Σ. Μπαχ (1955) -χάρη στο οποίο έγινε, εν μιά νυκτί, διάσημος σε όλο τον κόσμο, αποφάσισε, το 1964, να γυρίσει την πλάτη στο μουσικό κατεατημένο.
Επικαλούμενος την ψυχική και καλλιτεχνική φθορά, τη μοχθηρία των ακροατηρίων, καθώς και την ατελή φύση των ζωντανών εμφανίσεων, ο Γκουλντ έγινε ο πρώτος ερμηνευτής στην ιστορία της μουσικής που αποφάσισε να αποσυρθεί οριστικά από το χώρο των συναυλιών για να αφοσιωθεί στην τελειοποίηση της τέχνης του μέσω των—υψηλής τεχνολογίας— ηχογραφήσεων στο στούντιο. Κατόπιν, αποτραβήχτηκε στην καναδική φύση, όπου είχε το χρόνο και τη γαλήνη να στοχαστεί και να επανεξετάσει τη σχέση του με την τέχνη.
Το αποτέλεσμα ήταν η απαρχή μιας νέας ζωής, αφενός με τη διεύρυνση της δραστηριότητας του στο στούντιο, και αφετέρου με τη διάνοιξη νέων δημιουργικών προοπτικών και μέσων διοχέτευσης του καλλιτεχνικού του δυναμικού. Ο ορίζοντας της σκέψης και της δράσης του Γκουλντ ήταν πλέον τόσο αχανής όσο και εκείνος της παγωμένης πατρίδας του: στις δεκάδες ηχογραφήσεις, ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές και ντοκιμαντέρ, ήρθαν τώρα να προστεθούν μουσικολογικά άρθρα, κριτικές σε περιοδικά, διαλέξεις σε πανεπιστήμια, ραδιοφωνικά σενάρια για τις εμφανίσεις του στο CBC, συνεντεύξεις στα ΜΜΕ, κείμενα για ένθετα δίσκων του κ.ά.
Ο Γκλεν Γκουλντ άφησε την τελευταία του πνοή στις 4 Οκτώβρη 1982, μία εβδομάδα περίπου μετά τα πεντηκοστά του γενέθλια. Το παρόν αποτελεί αποθησαύριση των ωριμότερων και διαυγέστερων στοχασμών του μεγάλου αυτού ανθρώπου και καλλιτέχνη.


Για το μεταφραστή

Ο Στέφανος Θεοδωρίδης σπούδασε πιάνο με τον μουσικοπαιδαγωγό και πιανίστα Γιώργο Μά-νεση, καθώς και μετάφραση στην Ελληνοαμερικανική Ένωση. Εμφανίζεται επί σειρά ετών σε μουσικά δρώμενα, όπως στο Διεθνές Φεστιβάλ Πορτοχελίου, ενώ παράλληλα πραγματοποιεί διαλέξεις που αφορούν σπουδαίες προσωπικότητες της παιδαγωγικής του πιάνου (Σοπέν, Λιστ κ.ά.), βασιζόμενος στη διαρκή έρευνα του πάνω στους μεγάλους συνθέτες και ερμηνευτές της ιστορίας (αισθητική, παιδαγωγική, ποιότητα ζωής, τεχνική, ιστορικές ηχογραφήσεις). Στο πλαίσιο της έρευνας αυτής, μεταφράζει συστηματικά ξένους μουσικούς τίτλους και άλλο έντυπο υλικό, με στόχο τον εμπλουτισμό της ελληνικής μουσικής βιβλιογραφίας. Άρθρα του έχουν δημοσιευτεί στο διαδικτυακό περιοδικό ΤΟ ΚΕΝΤΡΙ  και στην ιστοσελίδα του Glenn Gould Foundation. Το βιβλίο Γκλεν Γκουλντ, Σκέψεις για τη μουσική είναι η πρώτη από τις μεταφράσεις του που εκ¬δίδεται, καρπός της πολύχρονης ενασχόλησης του με τον σπουδαίο Καναδό πιανίστα.